| Artykuł |
Ślizgacz[1] (ang. Skimwing, łac. Ichthyopterix valans, czyli "latająca skrzydlata ryba", w języku Na'vi: tsurak) – żyjący w pandorańskich oceanach gatunek wielkiej latającej ryby, udomowiony przez członków klanu Metkayina.
Anatomia[]
Liczące ponad 14 m długości zwierzę ma wężowe ciało o nieco szerszym tułowiu, z którego wyrasta para dużych skrzydeł umożliwiających latanie nisko ponad powierzchnię wody; podczas pływania pozostają złożone i przyciśnięte do ciała, aby zminimalizować opór. Cienkie, barwne błony skrzydeł rozpięte są na ponad 20 chrząstkowych paliczkach.
Z nasady szyi i ogona wyrastają mniejsze pary płetw, z których przednia zapewnia utrzymywanie równowagi podczas lotu, zaś tylna działa jak statecznik poziomy w samolocie, czyli zapewnia stabilizację pochylenia. Sam ogon także zakończony jest dużą płetwą i służy jako napęd zarówno podczas pływania, jak i podczas lotu. Trójkątna głowa ma wydłużone, wąskie szczęki wyposażone w małe ostre zęby, które umożliwiają polowanie na ryby także podczas lotu z dużymi prędkościami. Spod dolnej szczęki, z przodu wyrasta trójkątna płytka, podobna jak u zmory.
Ubarwienie ślizgacza jest szaro-purpurowe z żółto-pomarańczowymi wzorami, które są unikatowe dla każdego osobnika.
Ślizgacz jest rybą dwudyszną, co oznacza, że może oddychać zarówno pod wodą (co umożliwiają skrzela), jak i poza nią (dzięki nozdrzom znajdującym się na szczycie głowy, przy czym wydychane powietrze uchodzi otworami skrzelowymi). Jednak w znacznie większym stopniu polega na dużych ilościach tlenu, których potrzebuje do energicznych ruchów ogona i skrzydeł niezbędnych, aby utrzymać się w locie nad wodą. Nurkując, na przykład podczas polowania lub by się ukryć, są w stanie wstrzymać powietrze, a podczas dłuższych okresów przebywania pod wodą wspierają się tlenem z wody morskiej.
Z ewolucyjnego punktu widzenia, ślizgacz znajduje się między rybą a zmorą górską. Co więcej, razem z ikranem mają wspólnego przodka.
Siedlisko[]
Ślizgacze zamieszkują otwarte oceany i zalewy Pandory, lecz można je spotkać także nieopodal wybrzeży zamieszkiwanych przez klan Metkayina.
Zachowanie[]
Lot ślizgacza odbywa się tuż nad powierzchnią
Choć ślizgacz jest rybą, w dużej mierze polega na swojej specyficznej, choć ograniczonej umiejętności lotu. Dzięki dużym skrzydłom jest w stanie wzbić się ponad powierzchnię wody, pozostawiając pod wodą ogon, który służy jako napęd oraz ster i używając mniejszych par płetw jako stateczników i stabilizacji. Lot zwierzęcia odbywa się dzięki zjawisku efektu przypowierzchniowego, czyli swoistej poduszki powietrznej powstającej między powierzchnią wody a skrzydłami, a dodatkowo pomaga mu względnie niska grawitacja Pandory. Ślizgacz potrafi w ten sposób rozwinąć maksymalną prędkość ponad 90 km/h, chociaż podczas dłuższego przelotu, który może trwać przez wiele godzin, porusza się z prędkością ok. 65 km/h[2].
Znaczenie w kulturze Na'vi[]
Na'vi na grzbiecie ślizgacza
Ślizgacz jest dla klanu Metkayina tym, czym zmora górska dla Omatikaya czy Tipani. W ramach rytuału inicjacyjnego każdy młody członek plemienia musi zbratać się z własnym ślizgaczem, który staje się jego wierzchowcem. Latającą rybę od ikrana różni jednak fakt, że zawiązana podczas rytuału więź nie musi trwać do końca życia, choć takie przypadki się zdarzają. O ile między łowcą a tsurakiem nie rozwinie się głęboka więź i porozumienie, zwierzę może po prostu pewnego dnia nie powrócić ze swoich łowów, które zwykle przeprowadza na ogromnym terytorium, znacznie oddalając się od wioski. Ślizgacze są bardzo wybredne wobec tego, kto ich dosiada, są też wysoce wymagającymi wierzchowcami. Aby zaskarbić sobie ich lojalność, Na'vi muszą poświęcić bardzo dużo czasu na budowaniu i wzmacnianiu więzi ze ślizgaczami.
Jako wierzchowce, zwierzęta najlepiej sprawdzają się dla młodych i silnych jeźdźców. Są wykorzystywane podczas większych łowów oraz patroli mających na celu obronę wioski przed wielkimi morskimi drapieżnikami. Ich największe zalety sprawdzające się w boju obejmują szybkość oraz zwinność, zwłaszcza podczas wynurzania się z wody oraz powrotu pod powierzchnię. Unoszące się nad wodą jest w stanie błyskawicznie złożyć skrzydła i zniknąć pod powierzchnią, nie pozostawiając po sobie niemal żadnego śladu, z kolei ponowne wynurzenie z ogromną prędkością następuje niemal niezauważalnie. Co więcej, odpowiednio rozpędzony ślizgacz jest w stanie pokonać pewien dystans lotem szybowym na wysokości kilkunastu do kilkudziesięciu m, co pozwala pokonać płycizny i inne przeszkody, a także przestraszyć nieprzyjaciela.
Pojawienie się[]
- Avatar: Istota wody
- Avatar: The Way of Water: The Visual Dictionary
- The Art of Avatar: The Way of Water
- The Ultimate Avatar Sticker Book
- Pandorapedia
- Zabawki McFarlane
Avatar: Istota wody[]
Rodzina Sullych pierwszy raz styka się ze ślizgaczami krótko po przybyciu do wioski Awa'atlu. Olo'eyktan Tonowari oraz towarzyszących mu kilku wojowników przybywają na ich powitanie na grzbietach ślizgaczy.
Jakiś czas później, w ramach nauki obyczajów Metkayina, Jake Sully ma możliwość wyboru, czy chce zacząć naukę ujeżdżania wodnych zwierząt od ilu, czy od ślizgacza. Wybiera tego drugiego, choć Tonowari uświadamia go, że jest dużo trudniejszym wierzchowcem bojowym. Pierwsza lekcja jazdy kończy się tym, że Jake po zanurkowaniu pod powierzchnię spada z grzbietu ślizgacza. Kolejne lekcje jednak idą mężczyźnie coraz lepiej.
Metkayina korzystali z pomocy ślizgaczy podczas nocnych poszukiwań Lo'aka, który został w ramach żartu wyprowadzony za rafę, lecz zaprzyjaźnił się tam z Payakanem.
Ślizgacze niosą Metkayina do bitwy
Ślizgacze poniosły Metkayina do bitwy przeciwko łowcom tulkunów pod Skałami Trzech Braci. Wiele zwierząt poniosło śmierć podczas ostrzału, lecz równie wiele pomogło zabić wrogów, wyskakując znienacka z wody i chwytając ich w paszcze.
Bibliografia[]
- Joshua Izzo: Avatar: The Way of Water: The Visual Dictionary, str. 116-117
- Pandorapedia – Skimwing
Przypisy[]
- ↑ Nieoficjalne polskie tłumaczenie.
- ↑ Avatar: The Way of Water: The Visual Dictionary