Avatar Wiki
Advertisement
Avatar Wiki

Avatar: Ogień i popiół[6] (ang. Avatar: Fire and Ash) – jedna z czterech planowanych kontynuacji filmu Avatar, trzeci w kolejności film w serii, jego sequelem będzie Avatar 4 z premierą w 2029 roku.

Jego premiera planowana jest na 19 grudnia 2025 roku[4], choć początkowo planowano ją na 15. rocznicę wejścia do kin pierwszego filmu[7]. Zdjęcia do filmu odbywały się równolegle do drugiego filmu, Avatar: Istota wody, a jego post-produkcja rozpoczęła się w 2017 roku[8]. James Cameron stwierdził, że jeśli Istota wody wypadnie gorzej niż oczekiwano, nakręci Avatar: Ogień i popiół, ale nie Avatar 4 i Avatar 5[9].

Informacje o fabule[]

Szczegóły[]

W grudniu 2009 roku potwierdzono, że sequele nadal będą podążać za postaciami Jake'a i Neytiri. W lutym 2010 roku Cameron zasugerował, że ludzie powrócą jako antagoniści tej historii[10][11].

20 kwietnia 2010 roku Cameron zapowiedział, że fabuła Avatara 2 będzie rozgrywała się głównie w oceanach Pandory, podczas gdy Avatar 3 skupi się na eksploracji kosmosu, konkretnie układu Alfa Centauri[12]. Scenariusze do wszystkich planowanych kontynuacji zostały ukończone w 2015 roku, a pomysł o eksploracji kosmosu najprawdopodobniej zarzucono[13] , ponieważ w wywiadzie dla Collidera z 2018 roku Jon Landau stwierdził, że cała seria rozgrywać się będzie na Pandorze i skupi się na odkrywaniu jej różnorodnych środowisk i kultur[14]. Podwodny świat ma dominować w Avatarze 2 i 3, lecz odgrywać mniejszą rolę w czwartej i piątej części[15].

Zanim zdecydowano się podzielić scenariusz kontynuacji Avatara na dwa filmy, pierwszy akt pierwotnego scenariusza był powtórzeniem pierwszego filmu, następnie opowiadał 15-letnią historię między fabułą pierwszego i drugiego filmu oraz zapoczątkowywał nowy konflikt i wprowadzał nowe postacie. Niektóre elementy tego pierwszego aktu zostały przeniesione do pierwszego aktu trzeciego filmu[16]. Zgodnie z zamysłem towarzyszącym wszystkim kontynuacjom, Avatar 3 ma opowiadać historię, która będzie funkcjonować niezależnie, ale zarazem będzie częścią większej całości, metanarracji, rozciągającej się od Avatar 2 do 5[17]. Według Camerona Avatar 3 jest filmem „przejściowym” pomiędzy drugim a piątym filmem[18].

10 grudnia 2022 roku w wywiadzie opublikowanym przez francuską gazetę 20minutes James Cameron zapowiedział, że w Avatar: Ogień i popiół rolę odegra ogień, reprezentowany przez „Ludzi Popiołu”, co sugeruje ukazanie w filmie rejonów aktywnych wulkanicznie i żyjącego w nich nowego plemienia Na'vi. Co więcej, obraz ma ukazać Na'vi w innym świetle, niż poprzednie części, w których to ludzie są antagonistami, a Na'vi zostali przedstawieni w bardzo pozytywnym świetle, niemal jako nieskazitelni. Avatar 3 pokaże coś przeciwnego. Będzie również eksplorował nowe światy i kontynuował historię głównych bohaterów, zwłaszcza rodziny Sullych[19]. W filmie zostanie wprowadzona nowa postać, która stanie się główną częścią całej historii[18].

15 stycznia 2023 roku, podczas ceremonii rozdania nagród Critics Choice Awards, Cameron zapowiedział, że historia ukaże aż dwie nowe kultury[20], z których jedną będą wspomniani wcześniej „Ludzie Popiołu”. Dodał, że: „Ogień ma w filmie symboliczny cel i istnieje kultura, która jest szczególnie skupiona wokół tej koncepcji”[21]. „Ludzie Popiołu” zostali opisani jako „agresywna, wulkaniczna rasa ludzi”, którym przewodzi liderka o imieniu Varang. Mają różnić się od Na'vi znanych z poprzednich filmów nie tylko wyglądem i kulturą, ale także faktem, że będą antagonistami[22][23].

James Cameron zasugerował, że historia skupi się na Lo'aku i będzie opowiadana z jego punktu widzenia; tym samym bohater zastąpi Jake'a Sully'ego jako narrator[24][25]. Z kolei według Jacka Championa fabuła Avatara 3 przybierze nieprzewidywalny i szokujący „ostry skręt w lewo”; „Byłem bardzo zszokowany [Avatarem 3]. Po prostu skręca ostro w lewo, a to nie jest zła rzecz. Myślisz, że wiesz, dokąd zmierza, ale potem nadjeżdża kula do burzenia. Więc myślisz sobie: 'O wow, nigdy nie myślałem, że to się wydarzy'. (...) Więc myślę, że jest nawet lepszy niż Avatar 2”. Dodał także, że jego bohater „Pająk” będzie targany znacznie silniejszym konfliktem wewnętrznym[26][27]. Według Camerona "Pająk" pozostanie ważną postacią, która będzie łączyć Jake'a i Quaritcha. Stwierdził, że „jego zdaniem Spider jest tym, który łączy ze sobą dwóch ojców [Jake'a i Quaritcha]... ponieważ po pewnym czasie prosta zemsta staje się nudna”[28][29]. Cameron stwierdził nt. filmu, że: „Mogę to obiecać: cokolwiek myślisz, że będzie, to nie będzie”[18].

Wojna będzie miała większą skalę niż w poprzednim filmie, która odbywała się na dużym statku. Ta będzie rozgrywać się w dużym mieście, co mogło sugerować, że chodzi o Bridgehead[30]. Z kolei po podjęciu decyzji o podzieleniu scenariusza Istoty wody na dwa osobne filmy, niektóre części scenariusza zostały przeniesione z aktu otwierającego do pierwszego aktu Avatara 3. Jednak najważniejsze, co dzieje się z postacią "Pająka"[31]. Sformułowanie Camerona sugerowało, że wydarzenia te mogły mieć miejsce przed powrotem ZPZ na Pandorę. Ze względu na podział, trzeci film będzie dopełnieniem drugiego, natomiast w miarę rozwoju serii narracja stanie się „znacznie bardziej gęsta, złożona i bogata”[32].

18 stycznia 2023 roku podano, że w filmie pojawią się również Payakan i jego przeciwnik, łowca tulkunów Mick Scoresby, który stracił rękę w poprzednim filmie[33]. Film będzie również kontynuował rozwój relacji między Payakanem i Lo'akiem[34], a także całą kulturę tulkunów i ich hierarchię[35].

Jon Landau zasugerował, że Parker Selfridge powróci jako jeden z głównych bohaterów i będzie odgrywał większą rolę w ZPZ. Parker będzie ważną postacią dla Quaritcha po tym, jak został pokazany w nagraniu wideo przeznaczonym dla rekombinanta pułkownika w Istocie wody[36][37]. Podczas jednej z sesji Q&A James Cameron drażnił, że przemysłowy kompleks wojskowy z ludźmi pojawi się więcej razy w filmie wraz z większą liczbą konfliktów na Pandorze[38].

Według Joela Davida Moore'a Norm Spellman otrzyma nowy kierunek i nową przygodę po tym, jak był postacią poboczną w poprzednim filmie[39]. Później w wywiadzie dla Louisville Public Media (LPM) Moore stwierdził, że „podróż dotyczy rodziny Sullych i nadal będzie jej dotyczyła. Będziecie mieli wiele wstępów do różnych aspektów tego, co może się wydarzyć na Pandorze i poza nią. Myślę, że Norm żyje i ma się dobrze w Istocie wody, a przed nami zabawna podróż (...)”. Dodał również, że „to dopiero początek wszystkich historii i oczywiście moja postać ma przed sobą zabawną, małą podróż, ale przede wszystkim historie są zorientowane na rodzinie, które nadal się rozwijają i będą dostarczane wraz z kontynuacjami”[40][41].

Cameron w rozmowie ze scenografami Benem Procterem i Dylanem Colem wypowiedzieli sie na temat rozwoju biomów Pandory i zamieszkujących je różnych kultur Na'vi. Jeśli chodzi o sposób eksploracji różnych plemion i krajobrazów Pandory w przyszłych kontynuacjach, Dylan Cole wyjaśnił, że planeta jest „tak samo różnorodna jak Ziemia” i nie jest pojedynczym ekosystemem, jak „inne franczyzy science fiction”. Reżyser zauważył, że na Pandorze „jest las deszczowy, jest Arktyka, jest pustynia, jest ocean. Wszystkie te różne biomy, wszystkie stworzenia i kultury. Musieliśmy nie tylko zaprojektować stworzenie, ale także kulturę i wyobrazić sobie, jak mogą wyglądać te różne adaptacje Na'vi do różnych biomów”. Wspomniał także krótko „ludziach pustyni”, czyli nomadycznym klanie Na'vi zwanym „handlarzami wiatru” (ang. windtraders)[42][43][44][45]. Później Jon Landau dodał, że w filmie zostaną ukazani Na'vi o innym kolorze skóry: „Tak jak w przypadku Metkayina i Omatikaya, pojawią się różne kolory skóry, ponieważ jest to część naszego świata. Spoglądamy na to, co robimy, jak na metaforę naszego świata[46][47].

Podczas sesji Q&A w studiu Disneya w Burbank Cameron zapytany został o pojawienie się nowego antagonisty w trzeciej odsłonie, postaci która niekoniecznie będzie związana z kolonizatorami i wojskiem. Reżyser odparł, że już wkrótce częścią tej historii będzie „nowy złoczyńca z... Pandory”[48][49].

Scenograf David Vicker dał wskazówkę, gdzie prawdopodobnie odbędzie się ostateczna bitwa w trzeciej części. W rozmowie z serwisem befores & afters wspomniał o „czymś wielkim”, co wydarzy się w głównej bazie ZPZ, Bridgehead. Stwierdził, że: „W głębszym tle ujęcia były fragmenty scenografii, a [scenograf] Ben Procter mawiał: 'Och, to naprawdę ważne w przypadku Avatara 3. Musimy się upewnić, że zrobimy to dobrze, ponieważ w Avatarze 3 dzieje się coś ogromnego'”. Dodał, że w budowę Bridgehead dla IW włożono bardzo dużo pracy, w tym w „setki” pojazdów i elementów ZPZ, które zaprojektowali dla „tylko sześciu lub siedmiu ujęć”, kontynuując, że cała ta praca została włożona w tę lokalizację ze względu na znaczenie, jakie będzie miała w kontynuacji[50][51].

W październiku 2023 roku na X/Twitterze udostępniono zdjęcia wodnego pandorańskiego drapieżnika Akuli, gdzie wspomniano o wcześniej nie znanych gatunkach zwierząt, które prawdopodobnie pojawią się w Avatar: Ogień i popiół; chodziło o zwierzęta na które poluje Akula, w tym m.in. „nowe” charybdy i leonopteryksy morskie[52]. 12 grudnia w wywiadzie dla GQ Cameron powiedział, że w nowym filmie skupi się bardziej na głębi postaci niż efektach specjalnych; „Wielkim postępem [twórczym] w tym filmie będzie po prostu większa głębia postaci. Widzimy nowe kultury, nowe stworzenia – wszystko to, czego można się spodziewać po filmie Avatar, ale cała idea tego cyklu filmów polega na tym, aby żyć z tymi ludźmi i odbyć z nimi tę epicką podróż. Myślę, że nie chodzi o to, że 'Pokażemy wam najlepszą wodę [VFX], jaką kiedykolwiek stworzono' – ale bardziej wchodzenie w serce i duszę bohaterów. Pojawia się także kilka bardzo interesujących nowych postaci. To podróż w czasie. Akcja będzie rozgrywać się w filmie trzecim, czwartym i piątym. Całość ma epicki cykl”[53][54][55].

W kwietniu 2024 roku Zoe Saldana w programie The Tonight Show zapowiedziała, że w nadchodzącym filmie powróci ikran[56]. Z kolei James Cameron w jednym z wywiadów wspomniał, że ta grafika koncepcyjna, przedstawiająca Medusę zostanie zmaterializowana w Avatar 3 i 4[57].

9 sierpnia 2024 roku podczas wydarzenia D23 James Cameron zapowiedział nadchodzący film: „Zobaczycie nowe rejony Pandory, których wcześniej nie widzieliśmy. To szalona przygoda i uczta dla oczu, ale jednocześnie historia z dużą emocjonalną stawką. To będzie bardzo trudny czas dla postaci, które znacie i lubicie. Będą nowe kultury, miejsca, stworzenia i biomy. Nowy film nie jest czymś czego oczekujecie, ale na pewno czymś, czego pragniecie”. Dodał także, ze będzie sporo nowych bohaterów i jego zdaniem ludzie będą uwielbiać nienawidzić jedną z tych postaci[6][58]. Kilka dni później Cameron powiedział, że podczas gdy poprzednie części skupiały się na pięknych i naturalnych cudach świata, to Ogień i popiół będzie eksplorować mroczniejsze elementy Pandory. Jednak film jest nadal ogólnie „opowieścią przygodową”[59].

Motywy[]

James Cameron zasugerował, że „Ogień i popiół” będzie mroczniejszy niż Avatar: Istota wody, z większą ilością przemocy. Skomentował: „Myślę, że porusza mroczniejsze kwestie niż poprzednie [filmy], ale nadal jest to otwarta, wspaniała, wielka przygoda, do której dążymy za każdym razem, gdy wyruszamy. Nie boimy się wchodzić w mroczne miejsca naszych postaci”. W związku z tym trzeci film prawdopodobnie nie będzie odpowiedni dla małoletnich dzieci[60][61].

Tytuł „Ogień i popiół” ma odzwierciedlać cykliczną naturę konfliktu i to, jak prowadzi on do większej przemocy, gniewu i nienawiści w przyszłości. Film ma eksplorować tematy przemocy, żalu i konsekwencji. Zamiarem filmu jest eksplorowanie mroczniejszych i bardziej złożonych motywów niż jego poprzednicy, a terminy „ogień” i „popiół” są tego odzwierciedleniem. Według Camerona, jeśli ogień symbolizuje nienawiść, gniew i przemoc, to popiół symbolizuje następstwa (żal i stratę), co z kolei prowadzi do większej przemocy, gniewu i nienawiści (ogień). W istocie jest błędne koło[59].

Możliwe przecieki i zdjęcia[]

Uwaga: przecieki mogą zawierać mniejsze lub większe SPOILERY!

Avatar 3 Behind the Scenes 01

Pierwszy rzut oka na Avatar: Ogień i popiół

  • Producent Jon Landau na Twitterze opublikował pierwsze zdjęcie z filmu przedstawiające "Pająka" w kombinezonie i prawdopodobnie członka „Ludzi Popiołu” przybywającego na ikranie, którego spotyka Jake[62].
  • Wyciekł zrzut ekranu w niskiej rozdzielczości przedstawiający coś, co wygląda na rozmowę Quaritcha i Varang z niektórymi schwytanymi postaciami[63].
  • Znaleziono kolejny spoilerowy zrzut ekranu, który prawdopodobnie przedstawia kogoś z „Ludzi Popiołu”, podczas gdy ktoś inny został porwany przez ZPZ[64].
  • W sieci opublikowano obrazy zawierające niewielkie fragmenty scenariusza, które mogą spoilerować wydarzenia z filmu[65][66][67].
  • Disney w dodatkach do cyfrowej wersji Avatar: Istota wody, zatytułowanych „Inside Pandora's Box – Building the World of Pandora” zamieścił fragmenty scenariusza m.in. dotyczące rozmowy trzech postaci, kwestii oddychania "Pająka" na Pandorze i nowej "broni" ZPZ[68].
  • Disney ujawnił także nową scenę z Kiri, umieszczając fragment scenariusza w dodatkach do Avatar 2[69].
  • Na wystawie Avatar Immersive Experience w Los Angeles pokazano oficjalną grafikę koncepcyjną, która mogła ujawnić zmiany fabularne wokół postaci "Pająka"[70][71].
  • Na oficjalnym Reddicie pojawiło się kilka zdjęć z planu (i dwie sceny z filmu), m.in. związanych z "Pająkiem"[72][73] oraz Jakem i Neytiri (i Varang?)[74].

Obsada[]

Na'vi:

Rekombinanci:

Ludzie:

Inni:

  • CJ Jones jako nieznana postać[87]

Produkcja[]

Rozwój projektu[]

W 2006 roku James Cameron stwierdził, że jeśli Avatar odniesie sukces, ma nadzieję nakręcić dwie kontynuacje[88]. W styczniu 2010 roku powiedział, że światowy sukces filmu potwierdził, że zajmie się kolejnymi częściami, które pierwotnie miały ukazać w grudniu 2014 i 2015 roku[89][90]. Zamierzał również dodać pewne sceny z pierwszego filmu do przyszłych kontynuacji[88][91].

Następnie w lipcu i sierpniu 2010 roku w kilku wywiadach Cameron stwierdził, że jest duża szansa, aby Avatar 3 powstał zaraz po Avatar 2. Stwierdził, że "jeszcze nie jest w żaden sposób zatwierdzone. Wydaje się, że jest to w miarę sensowne rozwiązanie, gdyż możemy zrealizować wszystkie sceny w motion capture za jednym zamachem". Takie rozwiązanie na pewno zaoszczędziłoby czas oraz zmniejszyło koszty produkcji. Zamierzał rozpocząć pracę „gdy powieść zostanie dopracowana”[92][93]. 20 października 2010 roku na konferencji prasowej, Cameron potwierdził, że zamierza nakręcić Avatar 2 i 3 za jednym zamachem, a to może wydłużyć nieco czas produkcji[94][95]. Produkcja właściwa filmu miała rozpocząć się pod koniec 2011 roku. Tak jak wcześniej wspominano, reżyser miał tworzył dwa filmy naraz, więc zdjęcia do obu filmów również miały być prowadzone równocześnie[96].

W październiku 2010 odbyła się impreza, podczas której Cameron rozmawiał z dyrektorem generalnym Google, Ericiem Shmidtem na wiele różnych tematów, m.in. o nowej technologii opracowywanej specjalnie dla przyszłych sequeli. Rozmowa dotyczyła opracowania nowej grafiki komputerowej, przystosowanej do robienia zdjęć pod wodą, jak i na jej powierzchni. Jim powiedział: "Chcemy zobaczyć oceany Pandory i formy życia, i tamtejsze ekosystemy, więc musimy zrobić dużo GC wody (...) i światła. Optyka niesienia światła w wodzie i na powierzchni wody jest jednym z największych wyzwań dla GC". Podczas rozmowy podano, że jest opracowywana technologia, pozwalająca na możliwość robienia zdjęć z szybkością 48, 60 lub 70 klatek/s, co pozwoliłoby na uzyskanie realistycznych zdjęć w chwili fotografowania[97]. W marcu 2011 roku cameron potwierdził, że kolejne filmy powstaną w większej liczbie klatek/s niż standardowe 24 klatki, aby dodać podwyższone poczucie rzeczywistości[98].

Po tym, jak Cameron potwierdził kontynuację Avatara, dodał również, że sequele będą kręcone jeden po drugim, wyjaśniając: „Jestem w trakcie pisania kolejnych dwóch filmów Avatar. Planujemy je razem nakręcić i edytować w postprodukcji, a następnie prawdopodobnie wydamy je w odstępie około roku”[99]. Jednym z powodów kręcenia filmów jeden po drugim było to, że nie chciał, aby młodsi członkowie obsady znacznie się zestarzeli między sequelami[100]. W październiku 2013 roku Worthington potwierdził, że wszystkie kontynuacje będą kręcone równocześnie, a początek zdjęć ma nastąpić jesienią 2014 roku[101], z kolei Weaver później podała, że jej sesje zdjęciowe odbyły się dopiero jesienią 2015 roku[102].

W grudniu 2013 roku Cameron ogłosił, że sequele będą kręcone w Nowej Zelandii, a sesje motion capture i nagrywanie scen odbędzie się w 2014 roku. Umowa z rządem Nowej Zelandii wymagała zorganizowania co najmniej jednej światowej premiery w Wellington i co najmniej 500 mln dolarów nowozelandzkich (ok. 410 mln dolarów) do wydania na działalność produkcyjną w tym kraju, w tym filmowanie na żywo i efekty specjalne. Rząd Nowej Zelandii ogłosił, że podniesie ulgę podatkową dla produkcji filmowych z 15% do 20%, przy czym w niektórych przypadkach 25% będzie dostępne dla produkcji międzynarodowych, a 40% dla produkcji nowozelandzkich[103][104].

W lutym 2016 roku rozpoczęcie produkcji sequeli zaplanowano na kwiecień tegoż roku W Nowej Zelandii[105]. Operator Russell Carpenter, który pracował z Cameronem przy Prawdziwych kłamstwach i Titanicu oraz dyrektor artystyczny Aashrita Kamath, dołączyli jako członkowie ekipy przy czterech kontynuacjach[106][107]. Kirk Krack, założyciel Performance Freediving International, pracował jako trener nurkowania swobodnego dla obsady i ekipy podwodnych scen[108]. 31 lipca 2017 roku ogłoszono, że nowozelandzkie studio efektów wizualnych Weta Digital rozpoczęło prace nad sequelami Avatara[109].

We wrześniu 2017 roku Cameron wyraził zamiar rozpoczęcia produkcji Avatara 4 i 5 zaraz po wydaniu Avatar: Ogień i popiół, w ramach harmonogramu produkcji i wydawania kontynuacji. Avatar 2 i 3 były kręcone razem i przechodziły przez postprodukcję sekwencyjnie, w „strukturze dwa i dwa”, która będzie również wykonana w przypadku czwartej i piątej części[110].

Scenariusz[]

Prace na scenariuszem były początkowo zaplanowane na początek 2012 roku[96]. Pisanie scenariusza do Avatara 2 rozpoczęło się w 2013 roku, gdy Josh Friedman był pierwotnie u steru[111]. W 2013 ogłoszono, że także Rick Jaffa i Amanda Silver zostali współautorami scenariuszy[112]. W listopadzie 2014 roku podano, że Cameron, Jaffa, Silver, Josh Friedman i Shane Salerno brali udział w procesie pisania wszystkich kontynuacji[113][114], zanim zostali przydzieleni do ukończenia poszczególnych scenariuszy, przez co ostateczne autorstwo danych historii nie było do końca jasne[115][116]. Ok. 2016 roku James Cameron postanowił podzielić scenariusz Avatara 2 na dwa osobne filmy ze względu na ilość materiału i przepisał je[117]. W związku z tym Rick Jaffa i Amanda Silver, którzy pracowali nad Istotą wody, są głównymi autorami historii Avatara: Ogień i popiół, a nie Friedman, chociaż nadal wnosił swój wkład w pomysły fabularne. Scenariusze wszystkich czterech kontynuacji Avatara ukończono w 2017 roku[118].

Casting[]

W styczniu 2010 roku potwierdzono, że Sam Worthington i Zoe Saldana podpisali kontrakty na ponowne wcielenie się w Jake'a i Neytiri w sequelach[91]. Cameron stwierdził również, że Sigourney Weaver pojawi się we wszystkich trzech sequelach (czwarty nie był wówczas planowany) i że jej postać dr Grace Augustine będzie żyła, jednak później ujawniono, że zamiast tego zagra Kiri, adoptowaną córkę Jake'a i Neytiri[119][120]. W sierpniu 2017 roku w wywiadzie dla Empire Cameron ujawnił, że Stephen Lang nie tylko powróci we wszystkich czterech sequelach, ale będzie także głównym złoczyńcą we wszystkich tych filmach[121].

W sierpniu 2017 roku Matt Gerald oficjalnie ogłosił, że ponownie wcieli się w rolę kaprala Lyle'a Wainfleeta we wszystkich nadchodzących kontynuacjach[122]. 3 października 2017 roku Kate Winslet podpisała kontrakt na wszystkie cztery sequele do nieokreślonej roli w filmie[123]. Cameron skomentował: „Kate i ja szukaliśmy czegoś do zrobienia razem przez 20 lat, od czasu naszej współpracy przy Titanicu, która była jedną z najbardziej satysfakcjonujących w mojej karierze” i dodał, że jej postać będzie nazywała się Ronal[124][125]. Później Winslet skomentowała, że ​​jej rola była „stosunkowo niewielka w porównaniu z długimi zdjęciami”, ponieważ trwały tylko miesiąc, ale zarazem stwierdziła, że jest „ważną postacią w toczącej się historii”[126]. 25 stycznia 2018 roku potwierdzono, że Dileep Rao powróci jako dr Max Patel[85].

W czerwcu 2017 roku Oona Chaplin dołączyła do obsady jako Varang, opisywana jako „silna i tętniąca życiem centralna postać, która obejmuje całą sagę kontynuacji”, zaczynając od Avatara 3[127][128]. Eiza González również brała udział w przesłuchaniu do roli Varang[129]. W lutym 2018 roku David Thewlis ujawnił swoje zaangażowanie w serię, stwierdzając, że pojawi się w trzech z czterech sequeli, a później w styczniu 2020 roku podał, że zagra jedną z postaci Na'vi[79][130]. Doprowadziło to do tego, że Thewlis był w dużej mierze zgłaszany jako część obsady Avatar: Istota wody, jednak pięć miesięcy później stwierdził, że doniesienia były błędne i że faktycznie będzie częścią Avatar 3-5[131].

W 2019 roku Michelle Yeoh dołączyła do obsady w roli dr Kariny Mogue[132][133], jednak w sierpniu 2024 roku Cameron ogłosił, że Yeoh nie pojawi się w trzecim filmie, lecz dopiero w Avatar 4 i 5[134].

Zdjęcia[]

Główne zdjęcia do Avatar 2 i 3 rozpoczęto jednocześnie 25 września 2017 roku w Manhattan Beach w Kalifornii[135]. 6 lutego 2018 roku David Thewlis potwierdził swoją rolę w Avatar 3-5, wykonując już prace związane z przechwytywaniem ruchu dla Avatara 3 w Los Angeles[79]. Podczas promocji Avengers: Wojna bez granic w kwietni 2018 roku, Zoe Saldana powiedziała, że motion capture w Avatarze 2 i 3 było „prawie gotowe”, a potem rozpoczęto wstępną produkcję zdjęć na żywo. Wspomniała również, że ogólna produkcja filmu była ukończona w połowie[136]. 29 października 2018 roku Sigourney Weaver poinformowała, że jej przechwytywanie ruchu do części drugiej i trzeciej zostały zakończone[137]. 14 listopada 2018 roku Cameron potwierdził, że główna obsada, tj. Sam Worthington, Zoe Saldana, Sigourney Weaver, Stephen Lang i Kate Winslet zakończyli sesje z przechwytywaniem ruchu do Avatara 2 i 3[138].

W 2019 roku w wywiadach dla Collider i Los Angeles Times Jon Landau potwierdził, że przechwytywanie motion capture dla Avatar 2 i 3 zostało ukończone; częściowe przechwytywanie zostało wykonane również w przypadku Avatara 4. Stwierdził, że kręcenie akcji na żywo rozpocznie się wiosną 2019 roku w Nowej Zelandii[14][139]. 17 marca 2020 roku Landau ogłosił, że kręcenie sequeli w Nowej Zelandii zostało przełożone na czas nieokreślony w odpowiedzi na pandemię COVID-19. Potwierdził również, że prace produkcyjne będą kontynuowane w Los Angeles[140]. W międzyczasie prace nad efektami wizualnymi były kontynuowane w Weta Digital w Wellington[141]. Film został nakręcony kamerami Sony Venice na stereoskopowych platformach 3D[142].

Na początku maja 2020 roku rząd Nowej Zelandii zatwierdził protokoły produkcji dot. zdrowia i bezpieczeństwa, co umożliwiło wznowienie filmowania w tym kraju, jednakże zespół produkcyjny kontynuacji nie wrócił jeszcze do Nowej Zelandii[143]. 31 maja James Cameron, Jon Landau i 54 innych członków ekipy Avatara, uzyskało pozwolenie na wjazd do kraju na podstawie specjalnej kategorii wizowej dla obcokrajowców uznanych za niezbędnych dla projektu o „znaczącej wartości ekonomicznej”. Oficjalnie granice Nowej Zelandii były wówczas jeszcze zamknięte[144][145]. 1 czerwca 2020 roku Landau opublikował zdjęcie swoje i Camerona na Instagramie, pokazując, że wrócili do Nowej Zelandii w celu wznowienia zdjęć. Po przybyciu wszystkich 55 członków ekipy, którzy przyjechali do Nowej Zelandii, rozpoczęło 2-tygodniową izolację nadzorowaną przez rząd w hotelu w Wellington, zanim wznowili zdjęcia. To sprawiło, że Istota wody i Ogień i popiół były pierwszymi dużymi hollywoodzkimi hitami, które wznowiły produkcję po przełożeniu kręcenia z powodu pandemii[146][147][148].

Pod koniec września 2020 roku Cameron ogłosił, że zdjęcia do Avatarów były „zakończone w 95%” i że zespół pomału kończył pracę w Nowej Zelandii[149][150]. W listopadzie 2022 roku James Cameron powiedział, że Avatar 3 był „cały nakręcony”, jednak również w listopadzie tegoż roku Sam Worthington stwierdził, że zdjęcia do filmu zostały ukończone w ok. 80-90% i „nadal jesteśmy winni kilka scen”; nie wiadomo skąd wynikała różnica zdań[151][152]. Zdjęcia w Nowej Zelandii trwały sześć miesięcy i oficjalnie zakończyły się około połowy grudnia 2020 roku[136][153].

Na początku lipca 2022 roku Nowozelandzka Komisja Filmowa przyznała, że kontynuacje Avatara otrzymały ponad 140 mln dolarów nowozelandzkich z funduszy podatników w ramach krajowego grantu na produkcję ekranową. Dla porównania, trylogia Hobbit otrzymała dotacje filmowe w wysokości 161 milionów dolarów nowozelandzkich. Podczas gdy wiceprzewodnicząca partii ACT New Zealand, Brooke van Velden, skrytykowała rządowy program dotacji filmowych za rzekome przekierowywanie funduszy publicznych z innych obszarów, minister rozwoju gospodarczego i rozwoju regionalnego Stuart Nash argumentował, że dotacje filmowe Nowej Zelandii dla głównych hollywoodzkich produktów przyniosły znaczne inwestycje zagraniczne i miejsca pracy dla krajowego przemysłu filmowego[154].

Postprodukcja[]

Początki postprodukcji[]

W styczniu 2023 roku Cameron powiedział, że Avatar: Ogień i popiół został już praktycznie nakręcony i znajduje się w fazie postprodukcji[155]. 19 lutego 2023 roku podczas ceremonii rozdania nagród BAFTA twórcy efektów specjalnych Joe Letteri, Daniel Barrett i Eric Saindon zostali zapytani o status filmu. Letteri stwierdził, że Wētā FX (nowozelandzka firma zajmująca się efektami wizualnymi) niebawem miała rozpocząć prace nad filmem[156]. W wywiadzie dla Metro Letteri potwierdził także, że po pięciu latach pracy nad kontynuacją Avatar 3 będzie miał „trochę krótsze ramy czasowe” produkcji. Z kolei Barrett stwierdził, żę „wiele rzeczy stworzonych na potrzeby Istoty wody, zostanie oczywiście wykorzystanych w kolejnych filmach”[157].

Na początku marca Jon Landau, będąc w Wellington w Nowej Zelandii, potwierdził, że postprodukcja filmu ruszyła. Zapytany o datę premiery (grudzień 2024 roku) i możliwe opóźnienia, Landau stwierdził: „To jest coś, co zdecydowanie planujemy. Kiedy rozpoczęliśmy produkcję Istoty wody, nakręciliśmy trzeci film [i] pierwszy akt czwartego filmu. Zrobiliśmy zdjęcia na żywo do wszystkich z nich. Mamy już za sobą wiele z tego procesu. Wciąż mamy wirtualną kamerę i inne rzeczy, które musimy zrobić, jednak rozmawiam z tobą z mojego biura w Wellington, więc jesteśmy w to zaangażowani"[158].

13 marca 2023 roku w wywiadzie dla Canal+ podczas rozdania Oscarów, Zoe Saldana ujawniła, że ​​nie skończyła jeszcze całkowicie pracy nad Avatar: Ogień i popiół, stwierdzając „(...) I Avatar 3, wrócimy tego lata i dokończymy to, ponieważ podobno wychodzi w nowym roku”[159][160]. Kilka dni później Saldana potwierdziła, że film jest ukończony w 70% i wymaga jeszcze dodatkowych zdjęć; „Tak, mam na myśli, że wrócimy tego lata i dokończymy to. Jesteśmy w 70% skończeni. Ale mamy czas”[161][162]. W maju 2023 roku Sigourney Weaver stwierdziła, że: „Wiem, że w styczniu wracam i prawdopodobnie zrobię kilka zdjęć, lecz nie sądzę, aby były nowe sceny do nakręcenia. Myślę, że będzie to dopracowywanie tego, co ma już nakręcone, gdy kończy montaż, ponieważ zawsze ma za dużo materiału. Uwielbia kręcić. Nawet nie próbuję zgadywać, co możemy zrobić, ale myślę, że może to być po prostu powrót do kilku momentów i przekazanie mu materiału, którego nie uzyskał w sposób, w jaki chce”[163][164].

W czerwcu 2023 roku Disney ogłosił nowe daty premier swoich produkcji filmowych, w wyniku czego trzecia część została przesunięta na koniec 2025 roku[165]. Następnie Jon Landau przyznał na Twitterze, że film potrzebuje jeszcze trochę czasu, dlatego nie zdążą na premierę w 2024 roku; „Każdy film Avatar to ekscytujące, ale epickie przedsięwzięcie, które wymaga czasu, aby osiągnąć poziom jakości, do którego dążymy jako filmowcy i którego oczekują widzowie. Zespół ciężko pracuje i nie może się doczekać powrotu widzów na Pandorę w grudniu 2025 roku”[166][62].

Scenograf Ben Procter w wywiadzie dla SFF Gazette stwierdził, że: „Obecnie pracujemy nad Avatarem 3 i staramy się przygotować go do przekazania zespołowi od efektów wizualnych. Najpierw była praca kamery Jamesa Camerona, potem do nas należało poprawienie zdjęć i przygotowanie ich pod efekty wizualne”. Dodał także, że „rozpoczęliśmy tę historię w 2013 roku z zespołem pełnym fantastycznych ludzi. Pracowaliśmy nad ogólnym światem z mnóstwem interesujących miejsc, do których można się udać. Nie mogę ci powiedzieć, co będzie dalej, ale mogę powiedzieć, że nadchodzi wiele fajnych rzeczy”[167][168].

13 lipca 2023 roku rozpoczął się strajk aktorów (ang. SAG-AFTRA strike) w Stanach Zjednoczonych, w wyniku czego zawieszono prace nad częścią produkcji filmowych, w tym dwoma kontynuacjami: Avatar 3 i Avatar 4. Według Screen Rant może to spowodować kolejne opóźnienia filmów[169][170]. W listopadzie 2023 roku Cameron w rozmowie z TVNZ potwierdził, że film znajduje sie w fazie postprodukcji, która będzie trwała przez „bardzo gorączkowe dwa lata”. Dodał także, że film trafi do kin przed „Bożym Narodzeniem 2025 roku”[171][172].

Dokrętki[]

W styczniu 2024 roku Sam Worthington wspomniał, że w lutym tego roku odbędzie się więcej zdjęć do kontynuacji Avatara. Według części źródeł Worthington miał na myśli zdjęcia do Avatar 4, jednak cześć stron uważała, że nie sprecyzował on, o który film mogło chodzić, ponieważ mogą to być zdjęcia/dokrętki zarówno do Avatar 3, jak i 4[173][174][175]. Podobna sytuacja miała miejsce, gdy Stephen Lang udostępnił zdjęcie z planu. W swoim poście na Instagramie nie określił, o który film chodzi, ale jeden z serwisów informacyjnych twierdził, że o 4, co mogło być błędem[176]. Z kolei Jack Champion i Matt Gerald potwierdzili, że zdjęcia rozpoczną się w lutym 2024 roku, a Gerald wspomniał, że będą one dotyczyły Avatara 3[177][178].

4 lutego 2024 roku podczas gali rozdania Saturnów Cameron potwierdził, że film jest już niemal gotowy, a na pytanie o jego status powiedział: „Film jest prawie gotowy do pokazu. Kręcimy jeszcze urywki trzeciej części, a to będzie jakieś 2-3% materiału. Do tego dochodzą zaplanowane na czerwiec sceny z aktorami, to kolejne kilka procent. Mamy też gotowe 25% czwartej części. W przypadku trzeciej weszliśmy w etap postprodukcji i zajmujemy się obecnie efektami specjalnymi. To tytaniczna praca. Będę potrzebował każdej sekundy od teraz do końca całego procesu, aby to odpowiednio wykonać. Technologia rozwinęła się do takiego punktu, w którym wszyscy jej potrzebujemy. W międzyczasie wprowadzamy jeszcze niewielkie ulepszenia, ale w zasadzie jesteśmy już na miejscu. Rzecz w tym, że po drodze zaczęliśmy się cofać, a to dlatego, że spędziliśmy 7 lat na opracowywaniu planu i 4 lata na kręceniu obu filmów jednocześnie. Tu nie chodzi jednak o technologię, a o umysły i oczy osób pracujących przy komputerach. To bardzo kreatywny proces, to po prostu sztuka. Zaangażowanych jest tysiące ludzi; dyryguje tą orkiestrą, aby wszystko było przygotowane perfekcyjnie”[179][180]. 14 lutego Cameron potwierdził, że zdjęcia do Avatar: Ogień i popiół zostały ukończone w ok. 95%, dodając, że komentarz Saldany był niedokładny i prawdopodobnie uwzględniła postprodukcję i CGI, gdy stwierdziła rok temu, że film jest ukończony 70%[181][182].

20 lutego 2024 roku w poście na Instagramie producent Jon Landau powitał z powrotem aktorów z Avatara, Wesa Studiego i Laza Alonso, w celu przechwycenia ruchu, sugerując możliwe powtórzenie przez nich ról Eytukana i Tsu'tey'a[183]. W kwietniu 2024 roku Cameron oświadczył, że zakończono zdjęcia/dokrętki z aktorami do Avatara 3 i rozpoczął pracę nad zdjęciami wirtualną kamerą[184]. Z kolei w czerwcu tego roku Sam Worthington stwierdził, że: „Nadal kręcimy, oni właśnie kręcą więcej Avatara 3 w Nowej Zelandii. Jutro wracamy, żeby zrobić więcej, po prostu idziemy dalej. Jest dobrze, to wielka i ambitna przygoda”[185]. Joel David Moore również ogłosił, że wrócił do Nowej Zelandii, aby kontynuować zdjęcia[186].

5 lipca 2024 roku producent serii Avatar Jon Landau zmarł na raka w wieku 63 lat[187]. 9 sierpnia 2024 roku podczas wydarzenia D23 James Cameron, wraz Samem Worthingtonem i Zoe Saldaną, zapowiedział trzeci film oraz ujawnił jego podtytuł i pokazał kilka grafik koncepcyjnych[6][58].

Tytuł[]

Avatar 3 był tymczasowym tytułem roboczym[188]. Artykuł BBC z 1 listopada 2018 roku zdradził, że podtytuł trzeciej części będzie brzmiał Avatar: The Seed Bearer[189][190], natomiast w lutym 2019 roku podczas programu Entertainment Tonight Cameron potwierdził, że była to jedna z propozycji podtytułów do kolejnej części, jednak nie podjęto wtedy jeszcze ostatecznej decyzji[191]. W grudniu 2022 roku Jon Landau potwierdził, że tytuły dla każdej z kontynuacji „Avatara” zostały ustalone i że The Seed Bearer prawdopodobnie nie będzie tytułem „Avatara 3”[192]. W grudniu 2023 roku Landau potwierdził, że film na pewno nie będzie się tak nazywać, dodając, że: „Mam uprawnienia, aby powiedzieć, że to nie jest tytuł Avatara 3[193][194].

Ponownie w styczniu 2024 producent serii stwierdził, że kilka lat temu wyciekło kilka tytułów kontynuacji, w tym dokładna nazwa Istoty wody, jednak Landau powiedział, żeby nie oczekiwać, że którykolwiek z pozostałych tytułów pojawi się przy kontynuacjach. „Zdecydowaliśmy się na tytuły, ale nie kierowałbym się trzema pozostałymi tytułami, które wyciekły. (...) Wiesz, jeśli rzucisz kostką raz na sześć razy, wybierzesz właściwą liczbę”[195]. W lipca 2024 roku podczas San Diego Comic-Con firma IMAX zaprezentowała listę filmów, które pojawią w kinach w 2025 i 2026 roku. Według tego wykazu tytuł trzeciego filmu to Avatar: The Seed Bearer[196][197]. Ostatecznie 9 sierpnia 2024 roku podczas wydarzenia disney'owskiego D23 w Kalifornii Cameron ujawnił, że oficjalny tytuł Avatara 3 to Avatar: Ogień i popiół (ang. Avatar: Fire and Ash)[3][6][198].

12 sierpnia 2024 roku James Cameron wyjaśnił symbolikę tytułu filmu: „Czym jest ogień? Ogień może reprezentować nienawiść, przemoc, traumę, możliwe nadużycie władzy. Jest wiele tematów. Co reprezentuje popiół? W moim umyśle ten film reprezentuje następstwa całej tej energii, jaką jest żal i konieczność życia z tym, co się zrobiło. Ten film zagłębia się o wiele bardziej w nasze postacie i głębokie emocjonalne konsekwencje dla nich, które zagrażają ich relacjom między sobą”[199].

Opóźnienia i premiera[]

Avatar: Ogień i popiół ma zostać wydany 19 grudnia 2025 roku przez 20th Century Studios[4]. Podobnie jak jego poprzednik, film miał dziewięć opóźnień, ponieważ ekipa poświęciła więcej czasu na pisanie scenariusza, preprodukcję, proces tworzenia efektów wizualnych i dokrętki. Pierwotnie zaplanowano go na grudzień 2015 roku[91], dopóki Cameron nie przesunął premier na 2016, 2017 i 2018 rok[200]. W kwietniu 2016 roku, blisko premiery czterech kontynuacji, ogłoszono nową datę premiery na grudzień 2020 roku[201]. W następnym roku ogłoszono nową datę premiery, czyli 17 grudnia 2021 roku, a kolejne części miały zostać wydane odpowiednio 20 grudnia 2024 i 19 grudnia 2025 roku[202]. Jednakże w maju 2019 roku po ogłoszeniu powstania trzech filmów z Gwiezdnych Wojen daty premier sequeli zostały przesunięte o dwa lata, a premiera Avatara 3 została zaplanowana na 22 grudnia 2023 roku[203][204][205]. 23 lipca 2020 roku James Cameron ogłosił, że wszystkie kontynuacje zostają opóźnione o rok z powodu pandemii COVID-19, a w sierpniu 2020 roku ogłoszono nową premierę: 20 grudnia 2024 roku[202][206][207][208]. 13 czerwca 2023 roku Disney ogłosił nowe premiery swoich produkcji, tym razem z powodu strajku Writers Guild of America w 2023 roku, przesuwając Avatara 3 na 19 grudnia 2025 roku. Później Jon Landau potwierdził te doniesienia[4][165][62][209]. Avatar 3 i jego sequele zostaną wydane w formacie Dolby Vision[210].

Ścieżka dźwiękowa[]

Zapytany o zaangażowanie w trwającą franczyzę w kwietniu 2015 roku, kompozytor James Horner stwierdził, że pozostanie przy niej przez cały okres „jeśli wytrzyma tak długo”[211]. Jednak niespodziewanie zginął tragicznie w katastrofie lotniczej 23 czerwca tegoż roku[212]. 30 sierpnia 2021 roku Jon Landau ogłosił, że to Simon Franglen skomponuje muzykę do kontynuacji Avatara[213][214].

Marketing[]

Podczas pierwszych zapowiedzi Pandora: The World of Avatar w 2011 roku James Cameron stwierdził, że park rozrywki będzie zawierał elementy z drugiego i trzeciego filmu. Park został otwarty 27 maja 2017 roku[215].

W marcu 2023 roku ujawniono trzy oficjalne grafiki koncepcyjne środowiska Pandory w Avatar 3, przedstawiające obszar wulkaniczny, pustynny i arktyczny[216][217].

8 lutego 2024 roku podczas prezentacji Winter Press Tour w Stowarzyszeniu Krytyków Telewizyjnych (TCA) Cameron zapowiedział powstanie serialu dokumentalnego pt. The Science of Avatar. Jest on produkowany we współpracy z National Geographic i będzie miał premierę mniej więcej w tym samym czasie co Avatar 3[218][219].

Potencjalny serial telewizyjny[]

W grudniu 2022 roku, wkrótce po premierze Avatar: Istota wody, w niektórych źródłach pojawiły się doniesienia, że pierwsza wersja Avatar: Ogień i popiół Camerona trwała 9h. Jednak reżyser później zdementował to, mówiąc, że pierwotnie miał na myśli, że Avatar 3, 4 i 5 będą trwać łącznie ok. 9h[181][220]. Mimo tego Cameron jest otwarty na pomysł wypuszczenia dłuższej wersji jako limitowanej serii na Disney+ po wyświetleniu filmu w kinach[221][222]. Wspomniał, że wersja kinowa mogłaby być wersją bardziej skondensowaną, natomiast wersja serialowa mogłaby pozwolić widzom doświadczyć pełnej narracji. Jednakże Jon Landau stwierdził w odniesieniu do Avatara 3: „Nie mamy wystarczającej ilości treści, aby to zrobić”[223]. Obecnie nie potwierdzono jeszcze, czy będzie dostępna rozszerzona wersja Avatar: Ogień i popiół.

Ciekawostki[]

  • Według doniesień gra Avatar: Frontiers of Pandora z 2023 roku zawiera wskazówki i elementy, które będą powiązane z Avatarem 3. Według Joshuy Izzo „będzie kilka elementów przyszłej kontynuacji, które zaprocentują, gdy Avatar 3 wyjdzie na ekrany w 2025 roku. Uważni fani Avatara, którzy grali w tę grę, będą chcieli wrócić i być może ponownie przyjrzeć się pewnym rzeczom, ponieważ zostaną im ujawnione w '25 roku”. W grze pojawiły się trzy nowe klany Na'vi, a Jon Landau stwierdził, że te grupy mogą być „idealnym rozwiązaniem, które pewnego dnia spróbujemy wplecić w filmy”[224].
  • Avatar 3 będzie pierwszym w całej karierze Camerona tzw. „threequelem”, trzecią częścią serii filmowej. Reżyseria trzeciego Avatara będzie stanowiło dla niego nowe wyzwanie, ponieważ kilka innych serii filmowych udowodniło, że trzeci film jest jednym z najtrudniejszych do zrealizowania. Istnieje również dodatkowa presja, aby film odniósł sukces, gdyż stanowi część jednej z najbardziej dochodowych serii wszechczasów i musi być wiarygodną kontynuacją historii[225].
  • W Avatar: Istota wody nie powróciła postać grana przez Michelle Rodriguez. W rozmowie z Variety, Rodriguez powiedziała, że poprosiła Camerona, aby Trudy nie pojawiła się w żadnym z sequeli filmu, ponieważ nie chciała, aby poświęcenie jej postaci z jedynki poszło na marne, a także uargumentowała to tym, że jej postaci zbyt często wracały z martwych (Resident Evil czy Szybcy i wściekli)[226].

Galeria[]

Szkice koncepcyjne[]

Przypisy[]

  1. Carolyn Giardina: ‘Avatar’ Sequels: James Cameron Confirms Use of Sony Venice Cameras for Production. hollywoodreporter.com, 2022-06-01. [dostęp 2023-01-13].
  2. Nicolas de Toth. luxartists.net. [dostęp 2024-08-21].
  3. 3,0 3,1 Adam B. Vary: ‘Avatar 3’ Gets Official Title: ‘Fire and Ash’. variety.com, 2024-08-09. [dostęp 2024-08-10].
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Adam Chitwood: ‘Avatar 3’ Delayed a Year to 2025, ‘Avatar 4’ and ‘Avatar 5’ Pushed to 2029 and 2031. thewrap.com, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-13].
  5. Chris Cabin: The 'Avatar' Sequels "Will Be the Most Expensive Movies of All Time," According to Fox. collider.com, 2017-09-30. [dostęp 2023-01-27].
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Adam Siennica: Oficjalny tytuł Avatara 3! To ma być szalona przygoda i uczta dla oczu. naekranie.pl, 2024-08-10. [dostęp 2024-08-10].
  7. Clinton Stark: James Cameron on Avatar 2, environment, reaching ocean bottom. starkinsider.com, 2010-10-28. [dostęp 2023-01-16].
  8. Sandy Shaffer: James Cameron Will Shoot 'Avatar 2 and 3' Back-To-Back. starkinsider.com, 2010-10-20. [dostęp 2023-01-16].
  9. Mike Shutt: James Cameron Is Prepared To Wrap Things Up With Avatar 3 If The Sequels Aren't Profitable. slashfilm.com, 2022-11-07. [dostęp 2023-01-16].
  10. Eric Ditzian: James Cameron Talks 'Avatar' Sequel Plans. mtv.com, 2009-12-21. [dostęp 2023-01-23].
  11. Eric Ditzian: James Cameron Says 'Everyone's Highly Motivated' For 'Avatar' Sequel. mtv.com, 2010-02-18. [dostęp 2023-01-23].
  12. Los Angeles Times: Avatar Sequel to Focus on Pandora's Ocean. etonline.com, 2010-04-21. [dostęp 2023-01-16].
  13. Motyw kosmosu pierwotnie znalazł się w scenariuszu do filmu Avatar: Istota wody, jednak został w niego usunięty, choć finalnie ujrzał światło dzienne w komiksie Avatar: The High Ground.
  14. 14,0 14,1 Adam Chitwood: Exclusive: ‘Avatar’ Sequels Begin Filming Live-Action Sequences This Spring in New Zealand. collider.com, 2019-02-07. [dostęp 2023-01-16].
  15. Adam Chitwood: Exclusive: James Cameron Explains How He’s Shooting Underwater Mo-Cap for ‘The Avatar Sequels’. collider.com, 2017-11-21. [dostęp 2023-01-16].
  16. de Vos Entertainment: James Cameron Q&A Avatar: The Way of Water. YouTube, 2022-11-15. [dostęp 2023-02-23].
  17. Rebecca Ford: CinemaCon: James Cameron Announces Four ‘Avatar’ Sequels. hollywoodreporter.com, 2016-04-14. [dostęp 2023-05-17].
  18. 18,0 18,1 18,2 Agence France-Presse: James Cameron's Big Avatar 3 Promise: "Whatever You Think It's Going To Be, It Isn't". ndtv.com, 2024-04-04. [dostęp 2023-05-17].
  19. Caroline Vié: « Avatar : La Voie de l’eau » : « Mon film ne serait rien sans les acteurs », estime James Cameron. 20minutes.fr, 2022-10-10. [dostęp 2023-01-16].
  20. Caroline Vié: James Cameron confirms #Avatar 3 will include fire element and introduce us to two different cultures. Twitter, 2023-01-16. [dostęp 2023-01-16].
  21. Armando Tinoco, Natalie Sitek: James Cameron Teases ‘Avatar 3’ Will Introduce Fire Element & Two New Cultures. deadline.com, 2023-01-15. [dostęp 2023-01-16].
  22. Joe Anderton: Game of Thrones star's Avatar 3 role has been confirmed. digitalspy.com, 2023-01-17. [dostęp 2023-01-18].
  23. Valerie Ettenhofer: Avatar 3 Will Star Game Of Thrones' Oona Chaplin As Varang, Leader Of The Ash People. slashfilm.com, 2023-01-18. [dostęp 2023-01-18].
  24. Magda Muszyńska: Avatar 3 - będzie nowy narrator w filmie? James Cameron zdradza, kto nim będzie. naekranie.pl, 2023-01-16. [dostęp 2023-01-17].
  25. Matt Schimkowitz: James Cameron fires Jake Sully as Avatar's narrator, announces new narrator for each sequel. avclub.com, 2023-01-18. [dostęp 2024-08-01].
  26. Brian Davids: ‘Avatar: The Way of Water’ Star Jack Champion Talks Spider’s Surprising Choice and the “Hard Left Turn” of ‘Avatar 3’. deadline.com, 2022-12-23. [dostęp 2023-01-16].
  27. Deadline Hollywood: Jack Champion teases Spider will continue to face inner turmoil in ‘Avatar 3’. Twitter, 2023-01-16. [dostęp 2023-01-16].
  28. Russ Milheim: Avatar 3: James Cameron Confirms What We All Suspected About Spider. thedirect.com, 2023-03-01. [dostęp 2023-03-01].
  29. Andrew J. Salazar: In my mind Spider is who connects the two dads together [Jake and Quaritch... because after a while simple revenge gets boring. - James Cameron]. Twitter, 2023-02-17. [dostęp 2023-03-01].
  30. Jack Champion. wonderlandmagazine.com, 2022-12-30. [dostęp 2023-02-28].
  31. Avatar Panel v2 (25:00). amazonaws.com, 2023-01-11. [dostęp 2023-02-28].
  32. Avatar Panel v2 (31:00). amazonaws.com, 2023-01-11. [dostęp 2023-02-28].
  33. Ben Travis: Avatar 3 Will Bring Back Both Payakan And His Nemesis Scoresby. empireonline.com, 2023-01-18. [dostęp 2023-01-16].
  34. Magazyn Empire, Marzec 2023, str. 16
  35. Rafael Motomayor: How Monsters Inc.'s Mike Wazowski Helped Create Payakan The Space Whale In Avatar: The Way Of Water. slashfilm.com, 2023-02-16. [dostęp 2023-02-17].
  36. Brennan Klein: Avatar 2 Actor Teases Massive Scale Of New James Cameron Movie. screenrant.com, 2022-04-28. [dostęp 2023-02-27].
  37. Drew Taylor: ‘Avatar: The Way of Water’ Producer Jon Landau Confirms the Return of Payakan: ‘He Will Be Back’. thewrap.com, 2023-03-22. [dostęp 2023-03-25].
  38. Another cool bit, James Cameron teased that the industrial military complex with humans is going to be further explored with more conflicts across Pandora (...). reddit.com, 2023-02-17. [dostęp 2023-02-28].
  39. 39,0 39,1 Diego Peralta: 'Avatar 3': Joel David Moore Says Film Will Take Norm in New Direction. collider.com, 2023-02-23. [dostęp 2023-02-27].
  40. Aeron Mer Eclarinal: Avatar 3 Star Confirms Bigger Role for 1 Ignored Character. thedirect.com, 2023-04-09. [dostęp 2023-04-09].
  41. Kyle Meredith: Joel David Moore: "This is just the beginning of the Avatar storylines". lpm.org, 2023-03-12. [dostęp 2023-04-09].
  42. Matt Grobar: James Cameron & ‘Avatar: The Way Of Water’ Production Designers Dylan Cole, Ben Procter On Honing “Design Ethos” For Blockbuster Sci-Fi Franchise – The Process. deadline.com, 2023-02-22. [dostęp 2023-02-28].
  43. Deadline Hollywood: James Cameron & ‘Avatar: The Way Of Water’ Production Designers On Honing “Design Ethos”. YouTube, 2023-02-22. [dostęp 2023-02-28].
  44. Spencer Johnette: Disney’s Animal Kingdom Contains Secret Hint at ‘Avatar 3’ Story. disneydining.com, 2023-03-04. [dostęp 2023-03-05].
  45. Savannah Sanders: Avatar 3: Disney Is Secretly Teasing Sequel’s New Characters. thedirect.com, 2023-03-04. [dostęp 2023-03-05].
  46. Aeron Mer Eclarinal: Avatar 3 Na’vi Will Have New Skin Colors, Reveals Producer. thedirect.com, 2023-03-21. [dostęp 2023-03-23].
  47. Jeff Ewing: Avatar 3 Will Introduce Two New Na'vi Tribes, Producer Jon Landau Reveals. inverse.com, 2023-03-20. [dostęp 2023-03-23].
  48. Michał Kujawiński: Avatar 3 - James Cameron zapowiada nadejście nowego czarnego charakteru dla serii. naekranie.pl, 2023-03-07. [dostęp 2023-03-07].
  49. Alycia Leach: Avatar 3's New Villain Teased by James Cameron. thedirect.com, 2023-03-07. [dostęp 2023-03-07].
  50. Klein Felt: Avatar 3 Designer Might’ve Just Spoiled the Final Battle Setting. thedirect.com, 2023-06-17. [dostęp 2023-07-19].
  51. Ian Failes: How Industrial Light & Magic managed to deliver 48 one-off VFX shots for ‘Avatar: The Way of Water’ in the last few months of production. beforesandafters.com, 2023-03-31. [dostęp 2023-07-19].
  52. Richard Nebens: Avatar 3: Disney Just Teased TWO New Species for Next Movie. thedirect.com, 2023-10-04. [dostęp 2023-10-09].
  53. Frazier Tharpe: ‘Avatar’ Auteur James Cameron Teases “Character” Over Spectacle for ‘Avatar 3’. gq.com, 2023-12-12. [dostęp 2023-12-24].
  54. Brandon Schreur: James Cameron Says Avatar 3’s Big Creative Advance Will Be ‘Greater Character Depth’. comingsoon.net, 2023-12-13. [dostęp 2023-12-24].
  55. Zack Sharf: ‘Avatar 3’ Has ‘Greater Character Depth’ and ‘Avatar 4’ Has a Six-Year Time Jump, Reveals James Cameron: Filming Continues ‘After Three Is Released’. variety.com via Yahoo! News, 2023-12-13. [dostęp 2024-08-01].
  56. Paulina Guz: Avatar 3 - Zoe Saldaña obiecuje wielki powrót. Chodzi o bestię z jedynki. naekranie.pl, 2024-04-03. [dostęp 2024-04-04].
  57. yashtiwarispeakss: James Cameron in a recent interview mentioned that THIS concept art (as put up in one of his exhibits) will be materialized in Avatar 3 and 4. Anyone able to figure out what the art represents?. reddit.com, 2024-04-24. [dostęp 2024-04-25].
  58. 58,0 58,1 Aeron Mer Eclarinal: Avatar 3 Title Explained: Why Is It Called ‘Fire and Ash’. thedirect.com, 2024-08-10. [dostęp 2024-08-10].
  59. 59,0 59,1 Chris McPherson: James Cameron Reveals the Dark Reasons Behind 'Avatar: Fire & Ash' Title. collider.com, 2024-08-14. [dostęp 2024-08-18].
  60. Ryan LaBee: James Cameron Says Avatar 3 Isn’t A ‘Dark’ Film, But His Explanation For The Title Is Still Giving Me Chills. CinemaBlend via Yahoo!, 2024-08-18. [dostęp 2024-08-21].
  61. Lyvie Scott: James Cameron Explains The “Vicious” Reason For Avatar 3’s Title Change. inverse.com, 2024-08-19. [dostęp 2024-08-21].
  62. 62,0 62,1 62,2 Radosław Krajewski: Avatar 3 na pierwszym zdjęciu. Producent wyjaśnia opóźnienie filmu. gram.pl, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-30].
  63. OGNpushmaster: Potential (Vague) First Look at Varang with (Spoiler) in Avatar 3. Reddit, 2023-03-08. [dostęp 2023-04-04].
  64. I wonder what led to this?. tumblr.com, 2023-03-29. [dostęp 2023-04-04].
  65. Tsahik: HUGE possible spoilers for Avatar 3. Reddit, 2023-03-29. [dostęp 2023-04-04].
  66. Avatar 3 spoiler #1. Twitter. [dostęp 2023-04-04].
  67. Avatar 3 spoiler #2. Twitter. [dostęp 2023-04-04].
  68. Savannah Sanders: Avatar 3: Disney Might've Accidentally Revealed a Key Scene. thedirect.com, 2023-03-31. [dostęp 2023-04-04].
  69. Aeron Mer Eclarinal: Avatar 3: Disney Reveals New Kiri Scene (Description). thedirect.com, 2023-04-03. [dostęp 2023-04-04].
  70. OGNpushmaster: New image from the Avatar Immersive Experience showing Spider with a (Spoiler). Reddit, 2023-04-22. [dostęp 2023-04-25].
  71. Klein Felt: Avatar 3: New Photo May Spoil Major Character Change. thedirect.com, 2023-04-23. [dostęp 2023-04-25].
  72. Perfect-Occasion-790: Possible Spider scene in Avatar 3?. Reddit, 2024-02-21. [dostęp 2024-03-03].
  73. Perfect-Occasion-790: Another leaks for Avatar 3 , with a small theories (don't take it seriously). Reddit, 2024-02-21. [dostęp 2024-03-03].
  74. fruit_flyyy: Another leaked photo?. Reddit, 2024-03-01. [dostęp 2024-03-03].
  75. Joanna Hunkin: New Zealand actor Cliff Curtis cast in James Cameron's Avatar sequels. nzherald.co.nz, 2017-05-09. [dostęp 2023-01-16].
  76. Adam Siennica: Avatar 3 - James Cameron potwierdza powrót postaci z dwójki. Fani na to czekali. naekranie.pl, 2023-12-13. [dostęp 2023-12-16].
  77. Evan Coggan: Game of Thrones alum joins James Cameron's four Avatar sequels. ew.com, 2017-06-20. [dostęp 2023-01-16].
  78. Matt Grobar: ‘Avatar’ Producer Jon Landau On Role To Be Played By Oona Chaplin In Threequel, Fourth Film’s Time Jump And Fifth’s Move To Earth. deadline.com, 2023-02-02. [dostęp 2023-02-17].
  79. 79,0 79,1 79,2 The Upcoming: David Thewlis interview on The Mercy and Avatar sequels (2,3,4) at London premiere. YouTube, 2018-02-07. [dostęp 2023-01-17].
  80. Nate Richard: 'Avatar 3': Release Date, Returning Cast, Filming Details, and Everything We Know So Far About James Cameron's Threequel. collider.com, 2022-12-20. [dostęp 2023-03-05].
  81. Juanma Fernandez-Paris: Avatar Sequel News. YouTube, 2017-05-26. [dostęp 2023-01-16].
  82. Anthony D'Alessandro: Matt Gerald Returning To James Cameron’s ‘Avatar’ World; Boards Crackle’s ‘The Oath’. deadline.com, 2017-08-07. [dostęp 2023-01-16].
  83. Savannah Sanders: Avatar 3 Star Spoils Return of 1 Villain Who Many Thought Was Dead. thedirect.com, 2024-02-14. [dostęp 2024-02-16].
  84. 84,0 84,1 Ryan Northup: The Avatar: Way Of Water Villain You Thought Was Dead Returns In Avatar 3. screenrant.com, 2023-01-17. [dostęp 2023-02-27].
  85. 85,0 85,1 Amanda N'Duka: Dileep Rao To Reprise His Role In James Cameron’s ‘Avatar’ Films. deadline.com, 2018-01-25. [dostęp 2023-01-16].
  86. Brian Gallagher: Giovanni Ribisi Returns for All Four Avatar Sequels. movieweb.com, 2017-10-13. [dostęp 2023-01-16].
  87. Racel Yang: Media Access Awards Recognizes Disability Representation on Screen. variety.com, 2018-11-02. [dostęp 2023-04-14].
  88. 88,0 88,1 Larry Carroll: 'Titanic' Mastermind James Cameron's King-Size Comeback: Two Sci-Fi Trilogies. mtv.com, 2006-06-29. [dostęp 2023-01-16].
  89. Adam Rosenberg: 'Avatar' Sequel Confirmed By James Cameron... And Here's What We'd Like To See. moviesblog.mtv.com, 2010-01-08. [dostęp 2023-01-23].
  90. Pamela McClintock: James Cameron’s 5-year plan. variety.com, 2010-10-27. [dostęp 2023-01-23].
  91. 91,0 91,1 91,2 Lindsay Robertson: James Cameron Planning 'Avatar' Trilogy. movies.yahoo.com, 2010-01-14. [dostęp 2023-01-23].
  92. Łukasz Muszyński: Sequele "Avatara" powstaną w tym samym czasie. filmweb.pl, 2010-08-10. [dostęp 2023-01-16].
  93. Adam Rosenberg: EXCLUSIVE: 'Avatar' Sequels Could Shoot Back-To-Back, Story Hints In Upcoming Novel. moviesblog.mtv.com, 2010-07-08. [dostęp 2023-01-23].
  94. Sandy Schaefer: James Cameron Will Shoot 'Avatar 2 and 3' Back-To-Back. screenrant.com, 2010-10-20. [dostęp 2023-01-16].
  95. Silas Lesnick: James Cameron Updates on Avatar Sequels. screenrant.com, 2010-10-20. [dostęp 2023-01-16].
  96. 96,0 96,1 Marcin Pietrzyk: James Cameron zaczyna prace nad "Avatarem" 2 i 3. filmweb.pl, 2010-10-27. [dostęp 2023-01-17].
  97. James Cameron Inventing New Technology for "Avatar" Sequels. worstpreviews.com, 2010-10-29. [dostęp 2023-01-16].
  98. Carolyn Giardina: James Cameron ‘Fully Intends’ to Make ‘Avatar 2 and 3’ at Higher Frame Rates. hollywoodreporter.com, 2011-03-30. [dostęp 2023-01-23].
  99. Sandy Schaefer: James Cameron Announces Avatar 2 & 3 Release Dates. screenrant.com, 2011-01-24. [dostęp 2023-01-17].
  100. Adele Ankers-Range: James Cameron Has Already Shot Scenes From Avatar 3 and 4. IGN, 2022-12-22. [dostęp 2023-01-17].
  101. Max Nicholson: Sam Worthington Says Avatar Sequels Will Shoot Fall of 2014. IGN, 2013-10-19. [dostęp 2023-01-17].
  102. The Jonathan Ross Show: Sigourney Weaver Talks Avatar 2. YouTube, 2015-02-28. [dostęp 2023-01-17].
  103. Christopher Finlayson, Steven Joyce: Three Avatar films to be made in New Zealand. beehive.govt.nz, 2013-12-17. [dostęp 2023-01-23].
  104. Jared Larson: Trilogy of Avatar Sequels to Be Made in New Zealand. ign.com, 2013-12-16. [dostęp 2023-01-23].
  105. Avatar sequel to start shooting in New Zealand in April. stuff.co.nz, 2016-02-03. [dostęp 2023-01-17].
  106. Russell Carpenter To Receive ASC Lifetime Achievement Award. shootonline.com, 2017-10-05. [dostęp 2023-01-23].
  107. Anju Maskeri: Art director Aashrita Kamath talks about working on 'Avatar' sequels. mid-day.com, 2017-10-29. [dostęp 2023-01-23].
  108. John Liang: Upcoming Avatar 2 Movie Cast Being Trained To Freedive. deeperblue.com, 2017-12-01. [dostęp 2023-01-23].
  109. Peter Caranicas: ‘Avatar’ Sequels Progress to Next Level as Weta Digital Begins Visual Effects Work. variety.com, 2017-07-30. [dostęp 2023-01-23].
  110. Kim Masters: James Cameron Doubles Down on ‘Wonder Woman’ Critique, Details the ‘Avatar’ Sequels. hollywoodreporter.com, 2017-09-17. [dostęp 2023-01-17].
  111. Josh Friedman: I appreciate the congrats and links and such today. One small point of order: I'm writing Avatar 3, not 2. Jaffa&Silver are writing 2. Twitter, 2015-11-12. [dostęp 2023-01-17].
  112. Mike Fleming Jr: ‘Avatar’ Sequels Upped To Three; Fox, James Cameron Set Trio Of Writers To Spearhead. deadline.com, 2013-08-01. [dostęp 2023-01-25].
  113. Amar Vijay: James Cameron Talks Avatar Sequels. empireonline.com, 2014-11-26. [dostęp 2023-01-25].
  114. Joseph Medina: James Cameron Opens Up About ‘Avatar’ Sequels. inquisitr.com, 2014-11-28. [dostęp 2023-01-25].
  115. Mike Fleming Jr: James Cameron Has Found ‘Avatar’s Darth Vader: It’s Stephen Lang. deadline.com, 2013-10-22. [dostęp 2023-01-25].
  116. Avatar 2 Filming Starts This Week!. superherohype.com, 2017-09-25. [dostęp 2023-01-25].
  117. Anne Thompson: ‘Avatar: The Way of Water’: How James Cameron Built His Ambitious Epic to Please an Eager Audience. indiewire.com, 2022-12-20. [dostęp 2023-01-17].
  118. Janna Dela Cruz: 'Avatar 2' Script News: James Cameron Feels Like He's Been Freed From Jail After Completing Script for All 5 Films. christianpost.com, 2017-02-08. [dostęp 2023-01-16].
  119. Rubi Valdez: Avatar 2 Movie Spoilers, Release Date: Sigourney Weaver Alive, Will Play Crucial Role in New Trilogy. breathecast.com, 2014-09-14. [dostęp 2023-01-25].
  120. Ben Travis: Sigourney Weaver Plays Jake And Neytiri’s Adopted Teenage Na’vi Daughter In Avatar 2 – World-Exclusive. empireonline.com, 2022-07-01. [dostęp 2023-01-25].
  121. Max Evry: Colonel Quaritch Will be the Main Villain in the Avatar Sequels. comingsoon.net, 2017-08-08. [dostęp 2023-01-25].
  122. Anthony D'Alessandro: Matt Gerald Returning To James Cameron’s ‘Avatar’ World; Boards Crackle’s ‘The Oath’. deadline.com, 2017-08-07. [dostęp 2023-01-25].
  123. Mike Fleming Jr: Kate Winslet Joins ‘Avatar’ Universe For ‘Titanic’ Reunion With James Cameron. deadline.com, 2017-10-03. [dostęp 2023-01-25].
  124. Kaitlin Reilly: Kate Winslet Is Joining Avatar 2 & Hopefully It Will Have A Happier Ending Than Her Last James Cameron Movie. refinery29.com, 2017-10-04. [dostęp 2023-01-25].
  125. Aaron Couch, Mia Galuppo: Kate Winslet Joins James Cameron’s ‘Avatar’ Universe. hollywoodreporter.com, 2017-10-03. [dostęp 2023-01-25].
  126. Ramin Setoodeh: Kate Winslet on Woody Allen, ‘Wonder Wheel’ and the 20th Anniversary of ‘Titanic’. variety.com, 2017-10-24. [dostęp 2023-01-25].
  127. Dave McNary: ‘Games of Thrones’ Star Oona Chaplin Joins James Cameron’s ‘Avatar’ Sequels. variety.com, 2017-07-20. [dostęp 2023-01-25].
  128. Jude Dry: ‘Avatar’ Sequels Star Oona Chaplin: James Cameron Franchise Is ‘Trojan Horse Cinema’. indiewire.com, 2018-12-01. [dostęp 2023-01-25].
  129. Perri Nemiroff: Eiza González Reveals She Auditioned for the 'Avatar' Sequels Thanks to 'Alita Battle: Angel'. collider.com, 2021-04-01. [dostęp 2023-01-25].
  130. David Thewlis joins Avatar Sequels Cast. redcarpetnewstv.com, 2018-02-07. [dostęp 2023-01-25].
  131. ‘Harry Potter’ Star David Thewlis says he's not in ‘Avatar 2’ but will be in ‘Avatar 3’ and other films. tampadispatch.com, 2020-06-06. [dostęp 2023-01-25].
  132. Amanda N'Duka: Michelle Yeoh Boards ‘Avatar’ Sequels. deadline.com, 2019-04-15. [dostęp 2023-01-25].
  133. Kyle Buchanan: James Cameron and the Cast of ‘Avatar: The Way of Water’ Hold Their Breath. nytimes.com, 202-10-25. [dostęp 2024-08-14].
  134. Michaela Zee: Michelle Yeoh Will Not Appear in Avatar 3, Says James Cameron: "She's in 4 and 5. variety.com, 2024-08-14. [dostęp 2024-08-14].
  135. Mike Fleming Jr: ‘Avatar’ Starts Production Today On Four Consecutive Sequels At Over $1 Billion Budget. deadline.com, 2017-09-25. [dostęp 2023-01-26].
  136. 136,0 136,1 Sonaiya Kelley: Zoe Saldana opens up about Gamora’s big twist and what’s after ‘Avengers: Infinity War’. latimes.com, 2018-04-30. [dostęp 2023-01-17].
  137. Autumn Noel Kelly: 'Avatar' Sequels: Sigourney Weaver Says 'The Water Becomes Another World'. newsweek.com, 2018-11-29. [dostęp 2023-01-17].
  138. Geoff Boucher: James Cameron: The ‘Avatar’ Sequels Have Wrapped Production. deadline.com, 2018-11-14. [dostęp 2023-01-17].
  139. Jen Yamato: How ‘Alita’ is paving the way for James Cameron’s ‘Avatar’ sequels. latimes.com, 2019-11-14. [dostęp 2023-01-17].
  140. Tom Dillane: Coronavirus in NZ: James Cameron's Avatar filming delayed indefinitely. nzherald.co.nz, 2020-03-17. [dostęp 2023-01-26].
  141. Photography of Avatar sequels delayed; visual effects work continues at Weta Digital. wellington.scoop.co.nz, 2020-03-19. [dostęp 2023-01-26].
  142. Carolyn Giardina: ‘Avatar’ Sequels: James Cameron Confirms Use of Sony Venice Cameras for Production. hollywoodreporter.com, 2018-06-01. [dostęp 2023-01-17].
  143. Andreas Wiseman: New Zealand Returns To Production, Paving Way For ‘Avatar’ Sequels & ‘The Lord Of The Rings’ Series To Resume Filming. deadline.com, 2020-05-07. [dostęp 2023-01-26].
  144. Avatar crew touch down in Wellington. nzherald.co.nz, 2020-05-31. [dostęp 2023-01-26].
  145. Eleanor Ainge Roy in Dunedin: Avatar 2 crew fly in to coronavirus row in New Zealand. theguardian.com, 2020-06-02. [dostęp 2023-02-22].
  146. Pinkvilla Desk: James Cameron lands in New Zealand to resume the production of Avatar 2. pinkvilla.com, 2020-06-01. [dostęp 2023-01-26].
  147. Zack Sharf: James Cameron Goes Into 14-Day New Zealand Quarantine Before ‘Avatar 2’ Restarts Filming. indiewire.com, 2020-06-01. [dostęp 2023-01-26].
  148. James Pasley: New Zealand government is slammed for letting 'Avatar 2' film crew land during lockdown, classifying them as 'essential workers'. insider.com, 2020-06-03. [dostęp 2023-01-26].
  149. Dave McNary: ‘Avatar 2’ Has Filming Finished, ‘Avatar 3’ Is 95% Complete, James Cameron Says. variety.com, 2020-09-28. [dostęp 2023-01-17].
  150. Nancy Tartaglione: James Cameron Says ‘Avatar 2’ Filming Is 100% Complete, ‘Avatar 3’ 95% Finished; Praises New Zealand COVID Response. deadline.com, 2020-09-28. [dostęp 2023-01-17].
  151. Jeremy Thomas: James Cameron Says Filming Is Complete On Avatar. 411mania.com, 2022-11-30. [dostęp 2023-01-17].
  152. Sam Worthington: Avatar 3 is 90 per cent filmed. BANG Showbiz via yahoo.com, 2022-12-01. [dostęp 2023-01-26].
  153. ‘Avatar 3’ Has Officially Wrapped Filming In New Zealand. theronin.org, 2020-12-17. [dostęp 2023-01-26].
  154. Jason Walls: Avatar sequels have seen taxpayers fork out $140 million so far. newstalkzb.co.nz, 2022-07-05. [dostęp 2023-01-26].
  155. Norbert Zaskórski: Avatar - James Cameron aktualizuje status prac nad kolejnymi częściami serii filmów. naekranie.pl, 2023-01-23. [dostęp 2023-01-23].
  156. DiscussingFilm: The ‘AVATAR: THE WAY OF WATER’ VFX team discuss how they plan to approach ‘AVATAR 3’: “We’re just getting started on the work. We’re in that ‘how are we going to do it’ phase”.. Twitter, 2023-02-19. [dostęp 2023-02-22].
  157. Tori Brazier: Bafta-winning Avatar: The Way of Water VFX team tease ‘terrific scenes’ in third movie. metro.co.uk, 2023-02-20. [dostęp 2023-02-23].
  158. Mia Galuppo: ‘Avatar: The Way of Water’ Producer Jon Landau on the “Commitment” He Made to the Film’s Stars: “These Are Not Animated Characters”. hollywoodreporter.com, 2023-03-04. [dostęp 2023-03-07].
  159. Russ Milheim: Avatar 3 Gets Surprising Filming Update from Zoe Saldana. thedirect.com, 2023-03-13. [dostęp 2023-03-14].
  160. Pandoran Vault: Zoë Saldana gave an update on the Avatar Sequels at the Oscars 2023 red carpet. "Avatar 3 we’re gonna go back this summer and finish that up because allegedly it's coming out in the new year". Twitter, 2023-03-13. [dostęp 2023-03-14].
  161. Anthony Lund: Zoe Saldana Suggests Avatar 3 May Not Be as Complete as James Cameron Says. movieweb.com, 2023-03-18. [dostęp 2023-03-20].
  162. Grant Hermanns: Avatar 3 Gets Conflicting Filming Update From Zoe Saldaña. screenrant.com, 2023-03-18. [dostęp 2023-03-20].
  163. Grant Hermanns: Joel Edgerton & Sigourney Weaver Talk Master Gardener & Paul Schrader's Master Writing. screenrant.com, 2023-05-25. [dostęp 2023-05-30].
  164. Michał Kujawiński: Avatar 3 - do zakończenia prac nad filmem jeszcze brakuje. Będą dokrętki. naekranie.pl, 2023-05-27. [dostęp 2023-05-30].
  165. 165,0 165,1 Rebecca Rubin: Disney Dates New ‘Star Wars’ Movie, Shifts ‘Deadpool 3’ and Entire Marvel Slate, Delays ‘Avatar’ Sequels Through 2031. variety.com, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-30].
  166. Jon Landau: Each Avatar film is an exciting but epic undertaking that takes time to bring to the quality level (...). Twitter, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-30].
  167. Josh Wilding: Avatar: The Way of Water - Check Out Our Exclusive Interview With Production Designer Ben Procter!. sffgazette.com, 2023-06-21. [dostęp 2023-07-19].
  168. Garth Franklin: “Avatar” Production Designer Talks Third Film. darkhorizons.com, 2023-06-25. [dostęp 2023-07-19].
  169. Greg Macarthur: 22 Biggest Upcoming Movies That The Actors Strike Affects (& Which Could Be Delayed). screenrant.com, 2023-07-14. [dostęp 2023-07-20].
  170. Aleksandra Kalita: Filmy dotknięte strajkiem aktorów. Na te produkcje widzowie czekają od lat. film.interia.pl, 2023-07-16. [dostęp 2023-07-20].
  171. Sanchay Saksena: Avatar 3 Should Be Ready by 'Christmas of 25' According to James Cameron, Here's What he Said. in.ign.com, 2023-11-22. [dostęp 2023-11-22].
  172. Boluwatife: Avatar 3 Gets Promising Production Update From James Cameron. screenrant.com, 2023-11-20. [dostęp 2023-11-22].
  173. Madeleine Janz, Gabrielle Rockson: Sam Worthington Says Avatar Starts to Shoot Again in 1 Month: ‘It's Bigger Than You Can Imagine’ (Exclusive). people.com, 2024-01-09. [dostęp 2024-01-11].
  174. Zack Sharf: Sam Worthington Says ‘We Go Back to Work’ on ‘Avatar’ Sequels ‘In a Month and It’s Big. It’s Bigger Than You Can Imagine’. variety.com, 2024-01-09. [dostęp 2024-01-11].
  175. Heidi Parker: Avatar 3 will see production continue next month for a 2025 release says star Sam Worthington: 'It's bigger than you can imagine'. dailymail.co.uk, 2024-01-10. [dostęp 2024-01-11].
  176. Jasmine Roberts: Stephen Lang Celebrates 'Avatar 4's Filming Start With Set Image. collider.com, 2024-01-30. [dostęp 2024-02-09].
  177. Jack Champion: Avatar family knows how to welcome a guy back!. Instagram, 2024-02-03. [dostęp 2024-02-09].
  178. Matt Gerald via Instagram: We back at it... A3 ya'll. Gonna be insane.. reddit.com, 2024-02-03. [dostęp 2024-02-09].
  179. Grant Hermanss, Deven McClure: Avatar 3 Gets Detailed Production Update From James Cameron. screenrant.com, 2024-02-05. [dostęp 2024-02-05].
  180. Piotr Piskozub: Avatar 3 prawie gotowy! James Cameron: "Tu nie chodzi o technologię. (...) To po prostu sztuka". naekranie.pl, 2024-02-05. [dostęp 2024-02-05].
  181. 181,0 181,1 Nick Williams: EXCLUSIVE: James Cameron Debunks 9 Hour Avatar Cut. templeofgeek.com, 2024-02-14. [dostęp 2024-02-16].
  182. Marizas Dimitris: James Cameron dementuje pogłoski o dziewięciogodzinnym Avatarze 3. pl.techwar.gr, 2024-02-15. [dostęp 2024-02-16].
  183. Jon Landau: It’s great to have Laz and Wes back for a little performance capture. Instagram, 2024-02-20. [dostęp 2024-02-21].
  184. Renaud Baronian: Son expo événement, la fin de « Titanic », « Avatar 3 »… Les confidences de James Cameron à Paris. leparisien.fr, 2024-04-03. [dostęp 2024-04-04].
  185. Armanwinters12: Sam Worthington talks about Avatar Sequels. reddit.com, 2024-06-26. [dostęp 2024-06-27].
  186. Joel David Moore: Heading back to Wellington NZ is always so nostalgic. (...). Instagram, 2024-06-21. [dostęp 2024-06-27].
  187. Stephanie Kaloi: Jon Landau, ‘Titanic’ and ‘Avatar’ Producer, Dies at 63. thewrap.com, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-06].
  188. Wait, There Will be More Na’vi in Avatar 2 or Whatever it Ends Up Being Called?. scificool.com. [dostęp 2023-01-16].
  189. Spencer Perry: James Cameron Offers Avatar Sequels Update, Now Planning Four Films. comingsoon.net, 2016-04-16. [dostęp 2023-01-16].
  190. Lizo Mzimba: Avatar sequels titles revealed?. BBC, 2018-11-01. [dostęp 2023-01-16].
  191. Scott Baumgartner: James Cameron Reveals Legitimacy of 'Avatar' Sequel Titles Leak (Exclusive). etonline.com, 2019-02-06. [dostęp 2023-01-16].
  192. Garth Franklin: “Avatar 5” Will Be Heading To Earth. darkhorizons.com, 2022-12-11. [dostęp 2023-02-02].
  193. Adam Barnhardt: Avatar 3: Jon Landau Debunks Title Rumor for New Movie (Exclusive). comicbook.com, 2023-12-06. [dostęp 2023-12-07].
  194. Adam Siennica: Avatar 3 - producent komentuje plotkę o tytule. Czy Na'vi mogą mieć zarost?. naekranie.pl, 2023-12-07. [dostęp 2023-12-07].
  195. Germain Lussier: Avatar 5 Will Return to Earth, But That Leaked Title Is Wrong. gizmodo.com, 2024-01-07. [dostęp 2024-01-04].
  196. Pamela Jakiel: To będą wielkie premiery filmowe 2025 i 2026 roku. Plany Disneya, Marvela i innych wytwórni uwzględniają Diunę 3, Mission: Impossible 8 i Avatar 3. gry-online.pl, 2024-07-29. [dostęp 2024-08-01].
  197. Radosław Krajewski: Gorące kinowe premiery w 2025 i 2026 roku. Poznaliśmy tytuł Avatara 3 i datę premiery Diuny 3. gram.pl, 2024-07-26. [dostęp 2024-08-01].
  198. Łukasz Muszyński: "Avatar 3": James Cameron ujawnił pełny tytuł filmu. Odnosi się on do jednego z plemion Na'vi. filmweb.pl, 2024-08-10. [dostęp 2024-08-10].
  199. Katelynn Humbles: James Cameron Explains Avatar: Fire and Ash Title. cbr.com, 2024-08-12. [dostęp 2024-08-12].
  200. Brent Lang: James Cameron Pushes Back ‘Avatar’ Sequels By a Year. variety.com, 2015-01-14. [dostęp 2023-01-26].
  201. Anthony D'Alessandro: 20th Century Fox CinemaCon: ‘Avatar’ Sequels, ‘Deadpool 2’, ‘Greatest Showman On Earth’ Updates, Vanilla Ice Raps, ‘Assassin’s Creed’, ‘Birth Of A Nation’ & More. deadline.com, 2016-04-14. [dostęp 2023-01-26].
  202. 202,0 202,1 Tom Reinmann: The ‘Avatar’ Sequels Have Been Delayed Again, So I Guess Things Are Returning to Normal. collider.com, 2020-07-23. [dostęp 2023-01-26].
  203. Brian Welk: Three ‘Star Wars’ Films Added to Disney Release Slate Through 2026. thewrap.com, 2019-05-07. [dostęp 2023-01-26].
  204. Trey Williams: Disney Pushes ‘Avatar’ Sequels Release Dates as Much as 2 Years. thewrap.com, 2019-05-07. [dostęp 2023-01-26].
  205. Anthony D'Alessandro: Disney-Fox Updates Release Schedule: Sets Three Untitled ‘Star Wars’ Movies, ‘Avatar’ Sequels To Kick Off In 2021 & More. deadline.com, 2019-05-07. [dostęp 2023-01-17].
  206. Ryan Scott: Avatar Sequels Delayed Yet Again, Avatar 2 Won't Arrive Until 2022. movieweb.com, 2020-06-23. [dostęp 2023-01-16].
  207. Hunter Harris: An Exhaustive Timeline of All the Avatar Sequel Announcements. vulture.com, 2023-01-02. [dostęp 2023-01-26].
  208. Brent Lang, Rebecca Rubin: Disney Announces New ‘Star Wars’ Films, Moves ‘Avatar’ Sequels. variety.com, 2019-05-07. [dostęp 2023-01-26].
  209. Anthony D'Alessandro: ‘Thunderbolts’, ‘Blade’, ‘Avengers: Kang Dynasty’, ‘Secret Wars’ Among Disney Release Date Changes Due To WGA Strike. deadline.com, 2023-06-13. [dostęp 2023-08-07].
  210. Rebecca Keegan: James Cameron on Titanic’s Legacy and the Impact of a Fox Studio Sale. vanityfair.com, 2017-11-26. [dostęp 2023-01-26].
  211. Germain Lissier: James Cameron Has A Script For A Fifth 'Avatar' Film. slashfilm.com, 2015-04-28. [dostęp 2023-01-17].
  212. James Horner: Oscar-winning Titanic composer dies in crash. bbc.com, 2015-06-23. [dostęp 2023-01-17].
  213. Jon Landau: Wanted to officially announce that Simon Franglen will be composing the score for the Avatar Sequels. Instagram, 2021-09-30. [dostęp 2023-01-25].
  214. Dirk Libbey: Avatar 2 Announces A Big Change Behind The Scenes And It Sounds Exciting. cinemablend.com, 2021-09-30. [dostęp 2023-01-25].
  215. Joshua L. Weinstein: James Cameron on 3D, "Titanic" and all things "Avatar". reuters.com, 2011-09-21. [dostęp 2023-01-17].
  216. Klein Felt: Avatar 3: Disney Releases First Official Concept Art. thedirect.com, 2023-03-28. [dostęp 2023-06-10].
  217. Brycen Saunders: Disney Unveils ‘Avatar 3’ Official Concept Art. hypebeast.com, 2023-03-31. [dostęp 2023-06-10].
  218. Mike Mack: James Cameron Working with National Geographic on “Science of Avatar” Series. laughingplace.com, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-09].
  219. Carly Lane-Perry: Cameron and NatGeo will have a series coming out right before the release of Avatar 3, called The Science of Avatar (...). Twitter, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-09].
  220. Eddie Makuch: James Cameron Shoots Down Rumor About Nine-Hour Avatar 3. gamespot.com, 2024-02-15. [dostęp 2024-02-16].
  221. Jodee Brown: James Cameron's Nine-Hour Avatar 3 Cut May Be Heading to Disney+. cbr.com, 2023-03-17. [dostęp 2023-11-09].
  222. Felipe Rangel: James Cameron Reportedly Wants Full VFX For A 9-Hour Cut Of Avatar 3. screenrant.com, 2022-12-18. [dostęp 2023-01-27].
  223. Jodee Brown: Avatar 2 doesn’t have an after-credits scene, an extended cut, or guaranteed sequels. polygon.com, 2022-12-16. [dostęp 2023-11-09].
  224. Eddie Makuch: Avatar: Frontiers Of Pandora Game Has Clues About Avatar 3. gamespot.com, 2023-11-28. [dostęp 2023-01-17].
  225. Eidhne Gallagher: Avatar 3 Will Be A Major First For James Cameron’s Career After Terminator & Aliens. screenrant.com, 2023-12-05. [dostęp 2023-12-05].
  226. Jeremy Dick: Michelle Rodriguez Addresses Her Future in the Avatar Franchise. movieweb.com, 2023-03-31. [dostęp 2023-03-31].
Advertisement