| Artykuł |
Klan Metkayina – nadmorskie plemię Na'vi zamieszkujące wioskę Awa'atlu w rejonie raf wschodniego morza. Jego przywódcami są Olo'eyktan Tonowari i Tsahìk Ronal. Spośród wszystkich 50 klanów zamieszkujących rafy, Metkayina jest największym z nich[1].
Anatomia[]
Typowy przedstawiciel klanu
Członkowie klanu Metkayina wyraźnie odróżniają się od lądowych przedstawicieli rasy Na'vi, wykazując liczne anatomiczne przystosowania do życia w wodzie lub jego konsekwencje. Ich skóra ma zielonkawy odcień, a wzory na ciele, zamiast prostych pasków, w większości mają pofalowany kształt. Co więcej, na podobieństwo morskich stworzeń takich jak ryby, skóra na brzuchu i twarzy ma nieco jaśniejszy odcień niż plecy. Oczy morskiego ludu są większe, a ich tęczówki mają barwę niebieskawą zamiast żółtozielonej. Metkayina są ponadto wyposażeni w dodatkową parę przezroczystych powiek, która chroni ich oczy przed morską wodą podczas szybkiego pływania.
Po zewnętrznej stronie przedramienia wyrasta wąska, lecz wyraźna błona pławna, ogony z kolei poszerzają się i spłaszczają ku końcówce na kształt płetw ogonowych morskich zwierząt. Klatka piersiowa jest większa nieco inaczej ukształtowana, co widać zwłaszcza u mężczyzn; mieści pojemne płuca, pozwalające długo wstrzymywać oddech pod wodą, a ponadto zapewnia większą siłę mięśni niezbędną do pływania.
Wielu członków klanu nosi dredy lub ma puszące się włosy, co z kolei może być wynikiem życia w słonym morskim środowisku.
Siedziba klanu[]
- Główny artykuł: Awa'atlu
Wszystkie wioski Metkayina leżą na wybrzeżu tropikalnego pandorańskiego morza i zorganizowane są na płytkich przybrzeżnych wodach otoczonych przez nadmorskie tarasy i rafy koralowe. Część ich terytorium sięga również w głąb pobliskich lasów deszczowych i namorzynowych, z których pozyskują m.in. len używany do wyrobu ubrań i ozdób. Niektóre wioski istnieją przez tysiące lat.
Wioska plemienia
Główną wioską plemienia jest Awa'atlu, której przywódcami są Tonowari oraz Ronal. Wioska ta znajduje się wśród rafy położonej ok. 483 km na północny-wschód od lasu klanu Omatikaya.
Granica między głębokim oceanem a przybrzeżnymi płytkimi rafami
Przyroda rejonów morskich, z których Metkayina uczynili swój dom, dostosowała się do życia zarówno w powietrzu, jak i w głębinach wodnych. Z płytkiej wody blisko brzegu wystają liczne skały i korzenie drzew podobnych do ziemskich namorzyn, które stanowią bazę do budowy wiosek, pojedynczych domostw i innych miejsc użytkowych; swoje chaty Metkayina nazywają marui, i wytwarzają je z otaczających ich zasobów. Wszystkie konstrukcje wykonane przez klan honorują morskie życie. Budynki inspirowane są kamykami z oceanu, które zostały poddane siłom morza przez tysiąclecia, przez co budynki Metkayina posiadają pełno gładkich i kulistych powierzchni, dzięki czemu są one odporne na działania wiatru i wody. Ponadto, nieopodal ich domostw znajdują się Nadmorskie Tarasy, które odgrywają dwojaką rolę; stanowią naturalne wały falochronne oraz są łowiskami, w których hodowane są ryby. Wały te łącznie mają ok. 48 km długości, a Na'vi wierzą, że stworzyła je sama Eywa[2].
Do fauny zamieszkującej ziemie Metkayina należą m.in. udomowione przez nich ilu i ślizgacze, morska odmiana zmory o nazwie Dorado Verde, keszczotka, nalutsa, tulkun, który jest czczony przez klan i inne niezliczone morskie gatunki. Wśród poznanych roślin znajduje się drzewo Papa Mantis[3].
Miejsca kultu[]
Świętym miejscem dla członków plemienia jest Zatoka Przodków, która pod powierzchnią wody kryje lokalne Drzewo Dusz nazywane przez tubylców Ranteng Utrali. Ze względu na silną obecność Eywy, a więc i intensywność globalnej sieci Pandory w tym miejscu, intensywna jest także aktywność magnetyczna wywołana przez unobtanium. Z tego powodu nad wodą Zatoki Przodków wznoszą się m.in. latające góry oraz odwrócone kamienne łuki.
Wierzenia i kultura[]
Specjalności[]
Wyróżnikiem plemienia jest ich bliska więź z oceanem, choć nie ograniczają się wyłącznie do tego środowiska. Metkayina trudzą się przede wszystkim rybołówstwem, a na grzbietach swoich wodnych zwierząt nie tylko podróżują, lecz również walczą. Ponieważ dużą część codziennego życia spędzają w wodzie, wypracowali język migowy, który pozwala im porozumiewać się niewerbalnie z tulkunami oraz ze sobą nawzajem. Ponadto Metkayina są również doskonałymi wojownikami, którzy są skłonni poświęcić życie za swój dom. Mówi się również, że członkowie tego klanu są lepszymi rzemeślnikami niż Omatikaya[4].
Życie codzienne[]
Zabawki dla dzieci w kształcie morskich zwierząt
Metkayina są blisko związani z wodą oraz z powietrzem. Klan ten wykorzystuje zamieszkiwane przez siebie środowisko na wiele różnych sposobów. Buduje wioski, wykorzystując korzenie wielkich, przypominających namorzyny drzew wznoszących się na atolach. Członkowie klanu łowią ryby w wielkich naturalnych basenach, które rozciągają się wzdłuż wybrzeża.
Jake Sully dosiadający ślizgacza
Analogicznie do klanów Omatikaya czy Tipani ujeżdżających mroczne konie, aby pokonywać lądy Pandory, tak to plemię dosiada ilu, dużych wodnych stworzeń, na grzbietach których przemierzają ogrom pandorańskich wód. Członkowie plemienia uczą się ujeżdżać to zwierzę już jako dziecko. Z kolei w ramach rytuału inicjacyjnego bratają się ze ślizgaczami, które oprócz pływania potrafią także wznieść się ponad powierzchnię wody. W odróżnieniu od zmory górskiej, z którą bratają się klany lądowe, więź zawiązywana ze ślizgaczem nie jest dożywotnia i może zostać zerwana przez zwierzę, które postanowi powrócić na wolność.
Wygląd, ubiór i atrybuty klanu[]
Ronal, przywódczyni duchowa klanu
Podobnie jak Omatikaya, członkowie plemienia Metkayina ubierają się raczej skromnie, choć w ich przypadku ma to na celu ułatwienie pływania. W ich strojach i ozdobach dominują morskie motywy, głównie muszle, koraliki i plecionki z morskich roślin. Do wytwarzania elementów garderoby oraz broni wykorzystuje się ponadto len, morskie kamienie, zęby oraz łuski ryb i innych stworzeń (m.in. akuli) oraz skórę ze skrzydeł zmory górskiej. Szczególnie popularne są wśród nich ozdoby opadające na czoło (najczęściej muszle). Wszystkie przedmioty codziennego użytku, a także bronie czy siodła dla wierzchowców, są przystosowane do słonego morskiego środowiska.
Wśród charakterystycznych dla tego klanu elementów garderoby wyróżnia się:
- rytualną plecionkę z rybich łusek i lnu, otrzymywaną przez młodych członków plemienia po przejściu rytuału inicjacyjnego;
- plecionkę pieśniarską, będąca ozdobą indywidualną, którą uzupełnia o nowe koraliki przez całe życie, wraz ze zdobywaniem doświadczenia.
- noże wykonywane z obsydianowego morskiego kamienia, przystosowaną do ścinania morskich roślin i łuskania ryb;
- opaski rzeźbione z muszli.
Tatuaże[]
Tatuaże Tonowariego
Metkayina są jedynym poznanym klanem, który stosuje tatuaże. Są uważane przez Metkayina za dar zarówno od Eywy, jak i samego klanu. Finezyjne wzory są malowane na różnych częściach ciała i współgrają wizualnie z naturalnymi dla Na'vi ozdobami skóry w postaci pasków i prążków. Tatuaże są niepowtarzalne dla każdego z członków klanu i upamiętniają ich życie i dokonania, stąd im większa ich ilość, tym bardziej doświadczony członek klanu; Tonowari, jako wódz, ma ich najwięcej.
Szczególne znaczenie ma położenie tatuaży na ciele, ponieważ określają specjalność danego łowcy: te nad sercem i torsem symbolizują bezpieczeństwo domowego zacisza, a te na rękach, ochronę morza. Oznacza to, że łowcy zapuszczający się w głębiny oceanu mają bogato zdobione ramiona, zaś znacznie uboższe tatuaże na piersi, w odróżnieniu od Na'vi dbających o domowe ognisko. Tatuaże mogą posiadać tylko ci, którzy z powodzeniem przeszli rytuały inicjacyjne.
Tatuaże są malowane z wykorzystaniem naturalnego atramentu wydzielanego przez morskie zwierzęta.
Związek z tulkunami[]
Tulkuny z tatuażami
Plemię Metkayina z tulkunami łączy nie tylko wspólna filozofia. Te morskie zwierzęta żyją obok klanu, a dzięki wysoko rozwiniętej inteligencji są niemal tożsamymi z Na'vi członkami plemienia. Te dwie rasy łączy więź wyrażana m.in. w muzyce, tańcu, pieśniach oraz sztuce. Co ciekawe, tulkunom maluje się tatuaże, i to zgodnie z tą samą etykietą, co członkom klanu. Pierwsze malunki otrzymują zwierzęta, które przejdą swoje rytuały dojrzałości.
Tulkuny stanowią duchowe rodzeństwo Metkayina, jednak nie wiadomo, czy zwierzęta po prostu żyją obok nich, czy też każdy członek klanu ma swojego partnera wśród tulkunów. Tulkuny uczestniczą m.in. w narodzinach wodnych Na'vi, a nieznane próby z ich udziałem są częścią serii rytuałów inicjacyjnych dorastających Metkayina.
Rytuały[]
- Główny artykuł: Pierwszy Oddech
Pierwszy Oddech z udziałem tulkuna
Przy okazji narodzin nowego członka plemienia, Metkayina praktykują obrzęd zwany Pierwszym Oddechem. Poród odbywa się z udziałem całego klanu na płytkich wodach, w czym matce pomaga przewodniczka duchowa. Następnie noworodek o własnych siłach musi wydostać się ponad powierzchnię wody, co stanowi symboliczne przejście z wody do powietrza. Rytuałowi temu często towarzyszą tulkuny, a jeśli któraś z samic również spodziewa się potomstwa, zdarza się, że rodzi je w tym samym momencie, podkreślając duchową więź łączącą te dwa gatunki.
Iknimaya[]
Podobnie jak Omatikaya, młodzi Metkayina muszą przejść serię rytuałów inicjacyjnych, aby zostać uznanymi za pełnoprawnych dorosłych członków plemienia. Rytuały te zbiorczo nazywają się Iknimaya i obejmują m.in. zbratanie się ze ślizgaczem oraz rozmaite próby z udziałem duchowego brata/siostry, tulkuna. Po ukończeniu inicjacji nowo mianowani członkowie klanu otrzymują własną ozdobę na pierś, trzy koraliki do swojej plecionki pieśniarskiej oraz swój pierwszy tatuaż.
Pogrzeb[]
- Główny artykuł: Pogrzeb Na'vi
Pogrzeb Metkayina
Pogrzeby wyprawiane przez plemię Metkayina odbywa się zgodnie z filozofią głoszącą, że życie ma swój początek i koniec w wodzie, która łączy wszystko. Przy asyście całego plemienia, ciało zmarłego jest transportowane na specjalnie plecionej na tę okazję łodzi na miejsce spoczynku, czyli nad łany morskich podwodnych roślin. Jest ono następnie opuszczane na dno, gdzie rośliny oplatają ciało, pozwalając umysłowi zmarłego połączyć się z Eywą.
Znani członkowie[]
Pojawienie się[]
- Avatar. Przewodnik ilustrowany
- Avatar: The Way of Water: The Visual Dictionary
- The Art of Avatar: The Way of Water
Avatar: Istota wody[]
Zmuszona do opuszczenia swojego lasu deszczowego, do plemienia Metkayina trafia rodzina Jake'a Sully'ego (wraz z Neytiri, Lo'akiem, Neteyamem i Tuktirey).
Flight of Passage[]
W symulacji lotu na zmorze górskiej, będącej atrakcją parku rozrywki Pandora: The World of Avatar, jeźdźcy prowadzeni przez Valke przelatują nad wioską zbudowaną na morskim brzegu, która najprawdopodobniej jest domostwem klanu Metkayina.
Ciekawostki[]
- W oryginalnym scenariuszu filmu ujawniono, że sposób powitań klanu Metkayina polega na chwytaniu się za przedramiona. Jake i Tonowari witają się w ten sposób na końcu filmu, aby pokazać, że Jake został teraz w pełni zaakceptowany jako członek klanu. Aonung również przywitał się w ten sposób z Lo'akiem w ironiczny sposób przed porzuceniem go na morzu.
- Metkayina porozumiwają się w jednym z morskich dialektów języka Na'vi[5].
- Klan Metkayina został zainspirowany ziemskim ludem Maorysów, a w jego członków w filmie Avatar: Istota wody mają wcielić się aktorzy maoryskiego pochodzenia. Współpracują oni z Jamesem Cameronem, aby wprowadzić elementy kultur nowozelandzkich w zwyczaje klanu Metkayina. Przykładowo, Cliff Curtis i Cameron opracowali filmową wersję obrzędu będącego tradycyjnym tańcem haka dostosowanym pod anatomię i sposób poruszania się Na'vi. Taniec ten ma stanowić część rytuałów klanu Metakyina[6].