Ten artykuł jest o rasie. Być może chodziło Ci o fikcyjną książkę The Na'vi. |
Artykuł |
Galeria |
Na'vi (w języku Na'vi: lud, łac. Homo Pandorus) – gatunek rozumny zamieszkujący jeden z księżyców Polifema, Pandorę. Są jedyną poznaną pozaziemską rasą humanoidalną, mającą podobne do ludzkiej inteligencję i świadomość. Rozwinęli zaawansowaną kulturę, opartą na harmonii z naturą i głębokim duchowym połączeniu z innymi formami życia, ogół których postrzegają jako bóstwo zwane Eywą. Zrzeszają się w klany.
Anatomia[]
Przedstawiciele tej rasy ogólną budową ciała i fizjonomią bardzo przypominają ludzi. Podobnie jak oni, lecz w odróżnieniu od większości pandorańskich stworzeń, mają tylko dwie pary kończyn (nogi i ręce) i jedną parę oczu. Na tym jednak podobieństwa między obiema rasami się kończą. Na'vi mierzą bowiem średnio 3 m wzrostu, choć mogą osiągać nawet 4 m, a waga ciała wynosi maksymalnie 290 kg. Ich szkielet jest wzmocniony przez naturalne włókna węglowe, dzięki czemu Na'vi są niezwykle wytrzymali i odporni na obrażenia nawet przy upadku z dużej wysokości. Niebieski lud dodatkowo wyróżnia obecność ogona, który jest kluczowy w zwinnym poruszaniu się po naturalnym środowisku; używany jest także do chwytania przedmiotów, a ponadto poruszanie nim jest jedną z form okazywania emocji.
Na'vi mają gładką, niemal całkowicie pozbawioną owłosienia skórę (oprócz włosów na głowie i, z wyjątkiem morskich klanów, końcówce ogona), o barwie różniącej się między odmianami, lecz mającej niebieskawy lub zielonkawy odcień. Skórę pokrywają paski i pręgi o ciemniejszym kolorze, pokrywające całe ciało i stanowiące indywidualną cechę osobniczą. Oprócz tego, ciało poznaczone jest świetlistymi punktami, najczęściej ułożonymi w linie lub inne wzory, które w ciemnościach świecą dzięki bioluminescencji. Poza tym, że wzory te są unikatowe dla każdego Na'vi niczym linie papilarne dla człowieka, mogą one mienić się różnymi kolorami w zależności od nastroju[1].
W porównaniu do ludzi, ciała Na'vi są o wiele szczuplejsze i pozbawione tkanki tłuszczowej, która nie ma okazji się wytworzyć za sprawą zdrowej diety oraz fizycznego trybu życia niebieskiego ludu. Charakterystyczne są dla nich ponadto: długa szyja i stosunkowo mała głowa, a także wąska talia i szerokie ramiona, za sprawą których tułów przyjmuje kształt litery V. Wbrew pozorom, Na'vi są niezwykle silni i dobrze umięśnieni; siła i sprawność fizyczna przeciętnego osobnika czterokrotnie przewyższają te u wysoce wysportowanego człowieka. Na'vi mają po cztery palce u rąk i nóg. Największy palec stopy jest oddalony od pozostałych i chwytny, dzięki czemu mieszkańcom Pandory łatwiej jest się wspinać po roślinach czy skałach. Przystosowanie to jest też pomocne w poruszaniu się w gęstym powietrzu Pandory, które stawia duży opór podczas biegania; palec wbijający się w ziemię, piasek czy leśne runo pozwala stopom skuteczniej się od nich odpychać.
Oprócz ogona, istnieje kilka innych cech, które upodabniają Na'vi do kotów. Mają duże oczy o obszernych, żółtozielonych tęczówkach oraz duże, spiczaste uszy, które podobnie jak ogon wyrażają emocje (np. położone po sobie wyrażają złość lub agresję). Nos jest spłaszczony, najczęściej o prostokątnym kształcie, zaś zęby ostre i spiczaste, przystosowane do spożywania mięsa; ich eksponowanie służy także okazywaniu emocji, głównie zastraszaniu. Wszystkie te cechy sprawiają, że podobnie jak koty Na'vi są zwinni, mają czułe zmysły, doskonale widzą w ciemnościach oraz silnie polegają na języku ciała w komunikowaniu się.
Ostatnią, a zarazem jedną z najważniejszych charakterystycznych cech fizycznych Na'vi jest obecność długiego, sięgającego pośladków warkocza (nazywanego przez nich kuru), który stanowi osłonę dla splotu nerwowego wychodzącego z mózgu i pozwalającego nawiązywać więź z innymi formami życia (zwaną przez nich tsaheylu). Nagi splot naturalnie pokrywa skóra, przez co wygląda on identycznie do zwierzęcej czułki, jednak gdy tylko dzieciom Na'vi zaczną rosnąć włosy, zaplata się wokół niej włosy, które rosną wraz z upływem lat, dopóki nie są dość długie, by warkocz zakrył całą czułkę[1][2]. Jednak, w odróżnieniu od pandorańskich zwierząt, które mają po dwie tego typu czułki, Na'vi mają tylko jedną.
Ewolucyjnymi przodkami Na’vi i zarazem ich pośrednikami między stworzeniami o sześciu kończynach i dwóch parach oczu najprawdopodobniej są prolemury[3].
Odmiana lądowa[]
Odmiana Na'vi zamieszkująca stałe lądy, przede wszystkim lasy, cechuje się intensywnie niebieską barwą ciała i żółtym lub zielonkawym kolorem oczu. Ich ogony są wąskie, zakończone czarnymi włoskami i niczym małpom pomagają wspinać się na drzewa i utrzymywać równowagę na niepewnym gruncie.
Odmiana morska[]
Odmiana Na'vi zamieszkująca nadmorskie rejony różni się anatomicznie od tych lądowych, wykazując liczne anatomiczne przystosowania do życia w wodzie lub jego konsekwencje. Ich skóra ma zielonkawy odcień, a wzory na ciele, zamiast prostych pasków, w większości mają pofalowany kształt. Co więcej, na podobieństwo morskich stworzeń takich jak ryby, skóra na brzuchu i twarzy ma nieco jaśniejszy odcień niż plecy. Oczy morskiego ludu są większe, a ich tęczówki mają barwę niebieskawą zamiast żółtozielonej. Na'vi ci są ponadto wyposażeni w dodatkową parę przezroczystych powiek, która chroni ich oczy przed morską wodą podczas szybkiego pływania.
Po zewnętrznej stronie przedramienia wyrasta wąska, lecz wyraźna błona pławna, ogony z kolei poszerzają się i spłaszczają ku końcówce na kształt płetw ogonowych morskich zwierząt. Klatka piersiowa jest większa nieco inaczej ukształtowana, co widać zwłaszcza u mężczyzn; mieści pojemne płuca, pozwalające długo wstrzymywać oddech pod wodą, a ponadto zapewnia większą siłę mięśni niezbędną do pływania.
Wielu członków klanu nosi dredy lub ma puszące się włosy, co z kolei może być wynikiem życia w słonym morskim środowisku.
Do poznanych morskich klanów należą Metkayina i Ta'unui, zamieszkujący archipelag wysp na Wschodnim Morzu. Co więcej, klany te jako jedyne poznane stosują tatuaże.
Występowanie[]
Na'vi zamieszkują niemal wszystkie rejony klimatyczne Pandory. Zrzeszające ich klany założyły domostwa w lasach deszczowych (np. klan Omaticaya), na pustyniach, w mroźnych tundrach, rejonach wulkanicznych, a nawet morskich rafach (np. Metkayina).
Kultura[]
Związek z naturą oraz Eywą[]
Na'vi są obdarzeni podobną do ludzkiej inteligencją, i choć ich historia również jest bardzo długa, ich cywilizacja rozwinęła się w zupełnie odmienny sposób. Naczelną wartością Niebieskiego Ludu, dyktującą ich życiem codziennym, osobistym i społecznym, a także ich ambicjami i wartościami, jest poszanowanie natury i funkcjonowanie jako jej integralna część. Nie usiłują jej kontrolować, jak ma to miejsce w przypadku ludzi. Są bardzo silnie związani duchowo z przyrodą, którą rozumieją jako bóstwo o imieniu Eywa. Naukowcy z Ziemi odkryli, że w rzeczywistości wszystkie żywe formy na Pandorze tworzą spójną globalną sieć poprzez łączenie swoich układów nerwowych. Na'vi czerpią z niej wspomnienia, pozostawiają własne oraz komunikują się zarówno z innymi formami życia, jak i ze zmarłymi przodkami. Jedną z ważnych konsekwencji istnienia tsaheylu, wykorzystywaną na co dzień, jest ujeżdżanie wierzchowców, którym Na'vi wydają polecenia bezpośrednio poprzez myśli, bez niewolenia ani krzywdzenia ich; połączeni, stanowią jednomyślny zespół, a wierzchowiec staje się niejako przedłużeniem ciała jeźdźca. Do najpopularniejszych zwierząt ujeżdżanych przez nich należą mroczne konie, zmory górskie oraz ilu; możliwe jest jednak nawiązanie więzi z dowolnym zwierzęciem, nawet potężnym thanatorem czy leonopteriksem wielkim.
Na'vi kierują się kodeksem, który nazywają Trzema Prawami Eywy. Mówią one, że "nie wolno stawiać kamienia na kamieniu, używać koła ani wykorzystywać metali z głębi ziemi". Nie wiadomo, kiedy ani w jakich okolicznościach kodeks ten został stworzony, lecz wierzy się, że sięga czasów Pierwszych Pieśni. Istnieje również przekonanie, że kierowanie się tymi prawami uczyniło Na'vi ludem myśliwych-zbieraczy, którym pozostają od tysięcy lat, podczas gdy ludzie na Ziemi złamali ten kodeks i dopuścili do powstania miast, rozwoju technologii i cywilizacji, które w konsekwencji odsunąęły ich od natury, a nawet doprowadził do skraju samozagłady[4].
Na'vi wierzą, że śmierć daje przestrzeń do ponownych narodzin, a każda energia jest jedynie pożyczana i pewnego dnia trzeba będzie ją zwrócić[5]. Każde zakończone życie stanie się czymś nowym; filozofia ta znajduje odbicie choćby w polowaniach, po których zwierzę ginie, aby posilić wielu Na'vi. Czerpią z natury w takim stopniu, jaki jest im niezbędny do przeżycia. Zabijają zwierzęta i zbierają rośliny wyłącznie po to, aby zdobyć pożywienie lub tworzyć przedmioty codziennego użytku. Unikają marnotrawienia zasobów i każdy surowiec maksymalnie wykorzystują.
Ważnym dla Na'vi konceptem, wynikającym z głębokiego związku z naturą i Eywą, jest "widzenie", czyli szeroko pojmowana umiejętność dostrzegania i rozumienia otoczenia, a także życia "tu i teraz", bez rozpamiętywania przeszłości i martwienia się o przyszłość. Ideę tę można porównać do stoicyzmu, ponieważ ułatwia Na'vi radzenie sobie z trudnościami, poszukiwanie odpowiedzi na nurtujące ich pytania oraz odnajdywanie swojego przeznaczenia. "Widzenie" w odniesieniu do drugiej osoby czy innego żywego stworzenia oznacza dostrzeganie go nie tylko na poziomie wizualnym, ale przede wszystkim duchowym. Często używana przez Na'vi fraza Oel ngati kameie, oznaczająca właśnie "widzę cię", to oznaka szacunku wobec drugiej osoby, rozpoznania jej i gotowości do rozmowy bądź innej interakcji. Z kolei prośba, wyrażona mniej więcej jako "zobacz mnie", dotyczy wyzbycia się ewentualnych uprzedzeń, które może mieć rozmówca[6].
Życie społeczne i rodzinne[]
Na'vi jednoczą się w klany (z których pierwszym był Ni'awve) liczące średnio 300 członków. Ich liczebność utrzymuje się na stałym poziomie, co znów jest konsekwencją wyznawanej filozofii równowagi w naturze; Na'vi wierzą, że w miejsce każdej zmarłej osoby rodzi się kolejna. Zgodnie z ich wierzeniami duchowa energia zmarłego wpływa na losy nowo narodzonego dziecka, które rodzi się z poczuciem przeznaczenia, określonej roli, jaką ma spełnić w klanie, a także, wzbogacone doświadczeniami poprzednich pokoleń, jest lepiej przystosowane do zmieniającego się świata[7].
Pełna godności rasa Na'vi jest silnie zchierarchizowana i rozwinęła ścisłe zasady etykiety obowiązującej wszystkich członków klanu[8]. Każdemu plemieniu przewodzi Olo'eyktan, którym może być zarówno mężczyzna, jak i kobieta (Olo'eykte). Liderowi często towarzyszy przewodniczka duchowa, Tsahìk. Pod nimi w hierarchii znajdują się najzdolniejsi i najbardziej zasłużeni wojownicy, którzy przejmują dowodzenie podczas wspólnych łowów lub walki. Choć generalnie Na'vi mają dowolność w wyborze partnera (o czym niżej), tak u rodzin "królewskich" oczekuje się związków między najważniejszymi osobami w klanie, zwykle wybieranymi przez przywódców. Władza w klanach jest dziedziczna, jednak Na'vi dopuszczają możliwość zanegowania przywództwa i wyzwania na pojedynek aktualnego lidera przez wojownika, który uważa, że bardziej nadaje się na to stanowisko[9].
Wszyscy Na'vi w obrębie plemienia dobrze znają siebie nawzajem i nieustająco współpracują, aby zapewnić przetrwanie oraz kultywować tradycje. Poszczególne zadania, takie jak polowanie, zbieractwo, gotowanie i wychowywanie dzieci, nie są przypisane określonej płci. Zajęcia determinują raczej predyspozycje, choć bardzo często wszyscy członkowie klanu są po części odpowiedzialni za wszystkie zadania.
Wiele codziennych czynności wykonywanych jest w mniejszych lub większych grupach, a nawet całym plemieniem, jak choćby spożywanie posiłków. Nawet przestrzenie sypialne są często wspólne dla całego klanu, np. Omaticaya sypiali w hamakach, które mogą być przeznaczone dla pojedynczej osoby, pary lub najczęściej rodziny, a wszystkie były zawieszone w górnej przestrzeni Drzewa-Domu.
Choć często nazywają siebie "łowcami" lub "wojownikami", Na'vi są pokojowym ludem i brzydzą się zgubną dla równowagi świata wojną. Tytuły te odnoszą się raczej do umiejętności łowieckich oraz radzenia sobie w nieprzyjaznym środowisku Pandory, a także do obrony rodziny, klanu i ziemi, gdy zajdzie taka konieczność, np. w wyniku naturalnego kataklizmu czy ataku z zewnątrz.
Kodeks Na'vi definiuje pojęcie uturu, czyli azylu, którego należy udzielić każdemu strudzonemu wędrowcowi, który o niego poprosi.
Rodzina i wychowywanie dzieci[]
- Główny artykuł: Miłość Na'vi
Rasa Niebieskiego Ludu jest monogamiczna i łączy się w pary na całe życie. W związku z tym, wybór partnera następuje powoli i jest bardzo staranny. Wybrankowie łączą swoje warkocze, aby poprzez tsaheylu stworzyć bardzo silną i głęboką więź emocjonalną; jest to zarazem silnie erotyczne przeżycie, choć samo w sobie nie prowadzi do reprodukcji.
Ze względu na stałą i niewielką liczebność plemion, długie życie Na'vi oraz ich monogamiczność dzieci nie rodzą się często, są więc otaczane szczególną czcią. Rodzice trzymają niemowlęta cały czas blisko siebie dzięki nosidełku, które zapewnia im bezpieczeństwo, a rodzicom umożliwia wykonywanie codziennych czynności. Tak jak u ludzi, matka karmi dzieci piersią.
Starsze dzieci, podobnie jak ludzkie, najchętniej spędzają czas w większych grupach i na wspólnych zabawach; dorośli rzadko im towarzyszą lub ich uczą. Na'vi wychodzą z założenia, że dzieci mają własne, nieskażone pojęcie o świecie, który same odkrywają, a wszelkie ingerencje dorosłych w ich poznawanie świata oraz zdobywanie doświadczeń mogą mieć krzywdzące skutki[10].
Rytuały i ceremonie[]
- Główny artykuł: Rytuały i ceremonie
Bardzo wiele codziennych czynności przyjęło rytualną formę, a kultywowanie ceremonii i celebrowanie radosnych wydarzeń, nawet indywidualnych, utrwala i zacieśnia więzi społeczne i rodzinne. Różnią się one pomiędzy różnymi klanami, jednak do najpopularniejszych wspólnych inicjatyw należą polowania, przyjęcia po udanych łowach czy przygotowania do walk. Niektóre klany wspólnie honorują narodziny oraz śmierć, a także mianowanie inicjacyjne młodego łowcy i ostateczne przyjęcie go na pełnoprawnego członka klanu.
Język i komunikacja[]
Na'vi używają własnego, stosunkowo prostego języka werbalnego. Jest on wspólny dla wszystkich plemion Pandory, niewielkie różnice występują jedynie w regionalnych dialektach. Co ciekawe, Na'vi nie są piśmienni, nie wypracowali więc metody uwieczniania swojego języka na piśmie. Przetrwał on tysiące lat w niezmienionej formie, co naukowcy tłumaczą kilkoma teoriami. Jedna z nich mówi, że wynika to ze specyfiki budowy i pracy mózgu Na'vi, inna, że dzięki wczesnemu udomowieniu latających stworzeń (zmor górskich) są w stanie często i sprawnie podróżować na dalekie dystanse, integrując się z innymi plemionami. Spójność językowa najpewniej wynika także z duchowej i umysłowej jedności wszystkich Na'vi dzięki regularnej komunikacji poprzez globalną sieć Pandory. Duże znaczenie w konserwacji języka mają też pieśni, stanowiące jeden z najważniejszych elementów ich kultury i przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Do czasu pojawienia się ludzi na Pandorze, Na'vi nigdy nie stanęli przed problemem nauki języka obcego, okazało się jednak, że są bardzo pojętni, zwłaszcza dzieci. Niektórzy młodzi Na'vi z klanu Omaticaya, pierwszego klanu, który miał styczność z ludźmi, miało okazję uczyć się angielskiego w Starej Szkole prowadzonej przez Grace Augustine. Kobieta bardzo chwaliła ich bystrość i zapał do nauki.
Dużą część komunikacji między Na'vi stanowi język niewerbalny, a więc gesty i mimika. Przykładowo, witają się poprzez przytknięcie dłoni do czoła. Emocje wyrażają ruchami uszu i ogona, szczerzeniem zębów, a niekiedy nawet zwierzęcymi odgłosami takimi jak warczenie czy syczenie.
Ponieważ w przeciwieństwie do rasy ludzkiej ich dłonie mają tylko cztery palce, Na'vi wypracowali ósemkowy system liczbowy.
Muzyka i sztuka[]
- Główny artykuł: Kategoria:Instrumenty muzyczne Na'vi
- Główny artykuł: Kategoria:Muzyka
Jednym z najważniejszych elementów kultury Na'vi jest muzyka. Tworzą i śpiewają pieśni dotyczące absolutnie wszystkich aspektów życia, a mogą one być zarówno indywidualne, jak i dotyczyć dziejów całej cywilizacji Na'vi. Pieśni są naczelną formą przekazywania wiedzy życiowej i historycznej z pokolenia na pokolenie, jako że Na'vi w ogóle nie posługują się pismem. Służą też oddawaniu czci Eywie, naturze i sobie nawzajem. Pieśni towarzyszą przygotowaniom do walk, polowaniom, wspólnym celebracjom, modlitwom i szerokiej gamie rytuałów.
Prócz samego śpiewu, Na'vi potrafią też tworzyć muzykę. Podobnie jak ludzie, opracowali w tym celu liczne instrumenty muzyczne.
Na'vi są też doskonałymi artystami i potrafią malować, rzeźbić, tkać, pleść i tworzyć inne rękodzielnicze formy. W sztuce używają wyłącznie materiałów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Ich twórczość służy przede wszystkim tworzeniu przedmiotów codziennego użytku oraz elementów ubioru. Nieco rzadziej sztuka ma na celu uwiecznianie wydarzeń historycznych i ilustrowanie opowieści.
Jednym z ważniejszych elementów życia osobistego oraz społecznego Na'vi jest pieśniosplot, czyli osobista (rzadziej rodzinna lub plemienna) ozdoba w postaci sznurka z nawleczonymi koralikami, wykonanymi z różnych materiałów. Każdy Na'vi tworzy własną plecionkę, którą uzupełnia o nowe koraliki z każdym istotnym wydarzeniem w jego życiu, takim jak wejście w związek, bitwa, duże polowanie czy śmierć bliskiej osoby. Historia reprezentowana przez tę ozdobę przyjmuję formę osobistej pieśni, która może być odśpiewywana przez właściciela lub jego bliskich po jego śmierci. Na'vi tworzą także pieśniosploty rodowe, opowiadające historię i genealogię danej rodziny, oraz plemienne, które zawierają bardziej złożone informacje takie jak podania historyczne czy dane astronomiczne.
Życie codzienne[]
Odżywianie[]
- Główny artykuł: Odżywianie się Na'vi
Podobnie jak ludzie, Na'vi są rasą wszystkożerną i trudzą się łowiectwem, rybołówstwem i zbieractwem. Polowanie, które stanowi ważną część ich życia codziennego i społecznego, odbywa się indywidualnie, grupowo, a nawet całym klanem. Te ostatnie dotyczą dużych zwierząt, takich jak gromowoły, i są silnie celebrowane, jako że zapewniają pożywienie na długi czas i dla wielu Na'vi. Żywią się też licznymi owocami i warzywami, które jedzą je zaraz po zebraniu lub zawijają w duże liście, by przechować na później. Piją wodę ze słodkowodnych zbiorników lub zebraną z deszczówki, a także soki z drzew. W czasie świętowania i polowania piją lekko oszałamiający napój[11].
Na'vi zawsze jedzą posiłki wspólnie; nawet, gdy znajdą pojedynczy rzadki owoc (np. bananowiec), czekają z jedzeniem do powrotu do wioski, by pochwalić się zdobyczą. Posiłki przygotowują na paleniskach, a podają na zrobionych z liści talerzach lub opakowują, aby przechować je na dłużej[12].
Domostwa i przedmioty osobiste[]
- Główny artykuł: Kategoria:Przedmioty Na'vi
Typy domostw Na'vi bardzo różnią się między poszczególnymi klanami. Niektóre z nich żyją w jednej wielkiej, wspólnej przestrzeni, jak np. Omaticaya w Drzewie-Domu, inne z kolei zamieszkują wioski podzielone na pojedyncze domostwa (np. Tayrangi). Istnieją też szczepy wędrowne, jak np. Olangi, którzy prowadzą bardziej koczowniczy tryb życia i nigdzie nie osiedlają się na stałe.
Wioski i domostwa Na'vi pełne są własnoręcznie przez nich wykonanych przedmiotów i narzędzi codziennego użytku. Niemal każdy klan w centralnej części wioski umieszcza swój totem, reprezentujący specjalność klanu. Omaticaya, klan najlepiej poznany przez ludzkich badaczy, wewnątrz swojego Drzewa-Domu posiadał wielkie krosno, czyli wielkiej siatce służącej do wytwarzania pięknych tekstyliów oraz odzieży. Wioskę oświetlali latarniami z pęcherza.
Na'vi trzymają swoje rzeczy osobiste na specjalnym stojaku, przypominającym ludzkie toaletki lub szafki. Na'vi słyną z tego, że lubią ozdabiać swoje ciało.
Historia[]
- Główny artykuł: Kalendarium
Historia istnienia ludu Na'vi liczy co najmniej 12 milionów lat. Jej początek określany jest przez nich samych jako Pierwsze Pieśni, choć nie jest to konkretne wydarzenie historiczne, a raczej pierwsze zapisy dziejów Niebieskiego Ludu. Jest to zestaw pieśni i opowieści opisujących życie ówczesnych Na'vi, przekazywanych z pokolenia na pokolenie i ilustrowanych malowidłami skalnymi i artefaktami. Społeczeństwo przedstawiane w Pierwszych Pieśniach jest bardzo podobne do współczesnego, co dowodzi, że sposób życia Na'vi praktycznie nie zmieniał się na przestrzeni lat.
Pierwszym klanem wśród Na'vi było plemię Ni'awve, zamieszkujące Dolinę Korzeni, której nazwa może wskazywać, że Niebieski Lud wywodzi się właśnie stamtąd.
Fakt, że Na'vi nie prowadzą żadnych zapisów, utrudnia precyzyjne umieszczanie niektórych ważniejszych wydarzeń na osi czasu. Nie wiadomo na przykład, kiedy Na'vi udomowili pierwszą zmorę górską; legendy mówią jedynie, że dokonał tego Taronyu z klanu Kekunan.
Jednym z kluczowych wydarzeń w historii Na'vi było pojawienie się pierwszego Toruk Makto, jeźdźca potężnego powietrznego łowcy, leonopteriksa wielkiego. Chłopcy Entu i Ralu, pochodzący z klanu Omaticaya, otrzymali przepowiednię, zgodnie z którą mieli oswoić bestię, co miało pomóc ich plemieniu w walce z naturalnym kataklizmem. Ostatecznie leonopteriksa oswoił i dosiadł Entu, stając się tym samym pierwszym w historii Toruk Makto. Od tamtej pory do współczesności tytuł ten zdobyło czterech Na'vi i, jako ostatni, Jake Sully będący avatarem. Toruk Makto pojawiał się zawsze, ilekroć jakiemuś plemieniu bądź kilku groziło potężne niebezpieczeństwo, wymagające mobilizacji większych sił, jak choćby zjednoczenia innych klanów, i wspólnej walki przeciwko zagrożeniu.
W XXII wieku (wg ziemskiej rachuby) na Pandorę po raz pierwszy przybyli ludzie, zupełnie obce stworzenia. Chcąc zdobywać cenny, a zarazem kluczowy dla pandorańskiego ekosystemu surowiec o nazwie unobtanium, rozpoczęli intensywną działalność kopalnianą, zajmując coraz większe terytoria. Pierwszym klanem Na'vi, który miał styczność z ludźmi, był klan Omaticaya. Początkowo byli wobec przybyszów nastawieni przyjaźnie, z wzajemnością, jednak w miarę ekspancji działalności ZPZ poczuli się zagrożeni i zaczęli bronić swojej ziemi. Gdy doszło do zbrojnych potyczek między tubylcami a siłami korporacji, między obiema rasami nastąpiły wrogie stosunki. Próbę ich naprawy podjął Jake Sully, który w ciele avatara zintegrował się z Omaticaya, po czym zdobył ich lojalność i poprowadził ich oraz kilkanaście innych klanów do wojny przeciwko ZPZ. Pokonane siły korporacji zostały zmuszone do odwrotu, a większość przebywających na Pandorze ludzi została odesłana na Ziemię.
Po raz pierwszy w historii Na'vi u ich boku zaczęli żyć zaprzyjaźnieni ludzie, czy to w ciele człowieka (jak np. Norm Spellman), czy avatara (Jake Sully). Konflikty nie zakończyły się jednak, jako że na Pandorę sukcesywnie przysyłane były nowe siły.
Przypisy[]
- ↑ 1,0 1,1 Avatar. Przewodnik ilustrowany, str. 55
- ↑ Avatar: Istota wody
- ↑ The World of Avatar: A Visual Exploration, str. 39
- ↑ The World of Avatar: A Visual Exploration, str. 56
- ↑ Avatar
- ↑ The World of Avatar: A Visual Exploration, str. 62
- ↑ The World of Avatar: A Visual Exploration, str. 60
- ↑ Tajny raport o świecie Pandory, str. 61
- ↑ Avatar: The Next Shadow, część 2
- ↑ Avatar: Adapt or Die, część 1
- ↑ Avatar (sceny niewykorzystane) – usunięta scena nr 15 pt. Hunt Festival
- ↑ Tajny raport o świecie Pandory, str. 60-61 i 136