Pieśni towarzyskie (ang. Social Songs) – jeden z rodzajów pieśni towarzyszących Na'vi w życiu codziennym oraz podczas ceremonii.
Opis[]
Na'vi dzielą swoje pieśni społeczne na dwa rodzaje, analogiczne do ziemskich zwyczajów tanecznych, wśród których można rozróżnić muzykę taneczną i biesiadną. Pierwszy typ jest żywiołowy, wesoły i bardzo rytmiczny. Muzyka taka jest śpiewana unisono, czy to podczas tańczenia, czy jedynie obserwowania tańca innych, a akompaniują jej bębny. Z kolei wśród pieśni biesiadnych można rozróżnić trzy podtypy: pieśni o pochodzeniu, historyczne i pochwalne. Są one najbardziej złożone wśród wszystkich utworów Na'vi; kobiety śpiewają melodie heterofoniczne, zaś mężczyźni utrzymują burdon, który zgodnie z wierzeniami Na'vi reprezentuje ducha Eywy.
Pieśni taneczne[]
Wszystkie melodie taneczne, odśpiewywane unisono przez członków klanu, mają bardzo podobny charakter. Znakomita większość z nich znajduje się w metrum dwudzielnym (dwa lub cztery bity w takcie). Tak naprawdę każdy bęben może zapewnić odpowiedni akompaniament do tańca, lecz najczęściej używa się w tym celu bębnów z pni, bębnów słupowych, bębnów z tykwy lub bębnów drzewnych. Na'vi często używają też brzęczyków i jednodźwiękowych gwizdków, w które dmie się dla zintensyfikowania muzyki. Ponieważ Na'vi odśpiewują pieśni podczas tańca, utrzymywanie ich rytmu uważa się za dużo ważniejsze od wiernego wykonania melodii. W najbardziej żywiołowych tańcach, "śpiew" jest ograniczony do bardzo rytmicznej, radosnej intonacji i okrzyków.
Pieśni biesiadne[]
Z muzycznego punktu widzenia, pieśni biesiadne są najbardziej złożone, a tym samym wzbudzają największy zachwyt wśród wszystkich rodzajów pieśni Na'vi. Faktura muzyczna dzieli się między mężczyzn a kobiety: kobiety odśpiewują melodię i słowa w typowym dla siebie stylu heterofonicznym (w którym poszczególni wykonawcy wydają nieco inną melodię), podczas gdy mężczyźni swoimi niskimi głosami zapewniają burdon. Melodia może być wykonana na jeden z dwóch sposobów: albo jedna z kobiet śpiewa w sposób prosty, pozbawiony ozdobników lub, co ma miejsce częściej, wiele kobiet śpiewa w kaskadowym heterofonicznym stylu, lecz z dodatkiem własnej ozdobnej interpretacji, niemal jakby rywalizowały ze sobą wokalnie. Wykonania solowe zdarzają się rzadko, jako że Na'vi preferują wspólne śpiewanie w dużej grupie. Jeśli chodzi o burdon, mężczyźni rzadko utrzymują stałą wysokość głosu, co raczej każdy z nich oscyluje nią mikrotonowo, utrzymując się w zakresie do jednego i trzech piątych pamtseo 'it ("małych części muzycznych", jak określają to ksenomuzykolodzy) z każdej strony dźwięku. W rezultacie uzyskuje się coś na kształt burdonu, choć jest to raczej "żywa" kakofonia różnorodnych męskich głosów o subtelnych różnicach. Na'vi wierzą, że ten "żywy" burdon reprezentuje ducha Eywy, podobnie do greckiej koncepcji musica universalis.
Pieśni o pochodzeniu[]
Pieśni o pochodzeniu mogą być bardzo długie (ich wykonanie trwa do 4 godzin) i opowiadają o pandorańskiej mitologii, na przykład legendę Toruk Makto. Młodzież czerpie większość swojej wiedzy właśnie poprzez wysłuchiwanie tych pieśni, wykonywanych przez starszyznę klanu. Dla osób z zewnątrz, pieśni biesiadne wydają się bardzo podobne muzycznie, jednak każda faktura muzyczna wyróżnia się stylem narracji, długością wersów, ich ilością, oraz tłem rytmicznym.
Pieśni o pochodzeniu są śpiewane w bardzo starym, formalnym dialekcie języka Na'vi. W "nowożytnej" historii Na'vi nie powstały żadne nowe pieśni o pochodzeniu.
Pieśni te wykorzystują schemat rymów AAA BB AAA CC AAA itd. Każdy wers z rymem A składa się z czternastu sylab, zaś pozostałe mają długość siedmiu lub dwunastu sylab.
Pieśni historyczne[]
Podania historyczne odtwarzają wielkie bitwy i wspaniałe polowania. W tych pieśniach używa się prostszego, młodszego języka, aby był on zrozumiały dla najmłodszych przedstawicieli aktualnie żyjących pokoleń; ma to zapewnić, aby treść i znaczenie opowieści nie zaginęły między pokoleniami. Nowe podania historyczne powstają na kanwie wydarzeń, które są istotne dla danego klanu i mają szansę stać się istotnym elementem jego kultury; ponieważ jednak Na'vi nie uznają specjalistów w dziedzinie muzyki, tym bardziej "kompozytorów", każdy, kto ma dar wokalny i rytmiczny oraz dobrą pamięć, może sporządzić pieśń historyczną.
Ten typ pieśni wykorzystuje schemat rymów parzystych (tj. AA BB, CC, itd.). Wszystkie wersy mają po 12 sylab.
Pieśni pochwalne[]
Pieśni pochwalne są dedykowane największym wojownikom i przywódcom Na'vi. Są jeszcze prostsze od poprzednich i nie mają określonej faktury, poza schematem rytmicznym ABAB CDCD, jednak długość poszczególnych wersów jest dowolna.
Ponieważ tego typu pieśni są dla Na'vi podstawowym źródłem wiedzy historycznej i genealogicznej, wyraźna dykcja i dokładne odtwarzanie treści są uważane za najważniejsze. Chociaż od wszystkich Na'vi oczekuje się, że zapamiętają te historyczne pieśni i będą w stanie je zaśpiewać, odpowiedzialność za ich zachowanie i przekazanie następnym pokoleniom powierza się tym, którzy wyróżniają się najlepszą pamięcią i najbardziej właściwymi głosami.