Jake Sully, szósty Toruk Makto
Dziadek mojego dziadka był Toruk Makto – Jeźdźcem Ostatniego Cienia. [...] Toruk go wybrał. Od czasów Pierwszych Pieśni zdarzyło się to tylko pięć razy.– Neytiri, Avatar
Toruk Makto (w języku Na'vi: Jeździec Ostatniego Cienia) – Na'vi, który oswoił i dosiadł leonopteriksa wielkiego. Zanim tytuł ten zdobył Jake Sully, w całej historii Na'vi było tylko pięcioro Jeźdźców Ostatniego Cienia.
Opis[]
Podobnie jak w przypadku zmory górskiej, Na'vi i leonopteriks muszą siebie nawzajem wybrać, przy czym Eywa na różne sposoby daje znak, że danemu wojownikowi pisany jest los jeźdźca Toruka, a on i tak musi stawić czoła legendarnej bestii, często w śmiertelnie niebezpiecznej próbie. Wojownicy próbowali różnych sposobów, aby jej dosiąść, lecz zgodnie z wierzeniami Na'vi to właśnie Eywa decyduje, czy próba ta zakończy się sukcesem. Zdarzały się przypadki wymuszenia losu, które niekiedy kończyły się tragicznie dla Na'vi.
Współpraca między jeźdźcem a leonopteriksem opiera się na tsaheylu, tak samo, jak w przypadku każdego innego wierzchowca. Jeździec wysyła wierzchowcowi polecenia poprzez bezpośrednio połączone systemy nerwowe, dzięki czemu leonopteriks doskonale zna i podąża za jego intencjami. Historie m.in. Entu i Jake'a Sully'ego sugerują, że nie łączą się oni ze sobą na całe życie, tak jak ma to miejsce w przypadku Na'vi i zmory górskiej; ich więź istnieje dopóty, dopóki trwa zagrożenie, później leonopteriks może powrócić do dziczy.
Znaczenie w kulturze Na'vi[]
Wizerunek pierwszego Toruk Makto (Entu) na malowidle skalnym.
Niezależnie od tego, jak potoczą się dalsze losy oswojonego leonopteriksa (czy pozostanie przy jeźdźcu, czy zginie, czy powróci na łono natury) Na'vi zachowuje tytuł Toruk Makto na zawsze.
Toruk Makto są uważani za wybrańców Eywy i traktowani z szacunkiem, a wręcz czcią. Jeździec Ostatniego Cienia ma autorytet na tyle wysoki, aby zjednoczyć wiele klanów Na'vi w obliczu wojny czy innego kataklizmu; właśnie w tym celu i w takich okolicznościach zostaje on "powołany" przez Eywę. Widząc jeźdźca dosiadającego Toruka, Na'vi natychmiast wiedzą, że problem, z którym przybywa, jest poważny, i jest niezbędna pomoc zjednoczonego ludu całego księżyca. Po takiej dyplomatycznej misji, zazwyczaj leonopteriks i jego jeździec osobiście walczą z zagrożeniem.
Jeźdźcy Toruka na zawsze zapisują się w historii Na'vi i są przez nich czczeni, opiewani w pieśniach i upamiętniani w rytuałach, a ich wizerunki są utrwalane w dziełach sztuki. Opowieści ich dotyczące są przekazywane z pokolenia na pokolenie i mają inspirować Na'vi, a także dowodzić istoty przeznaczenia i potęgi Eywy. Postacią celebrowaną w sposób szczególny jest Entu, pierwszy Toruk Makto w historii.
Historia[]
Pierwszy Toruk Makto[]
Około roku 837 p.n.e. na Pandorze pojawił się pierwszy Toruk Makto. Został nim Entu z klanu Omaticaya. W wieku 15 lat udał się w Góry Alleluja, aby oswoić leonopteriksa, i udało mu się. Zagrożeniem, z którym musiał się zmierzyć, było zagrożenie erupcją wulkanu, która zniszczyłaby Drzewo Dusz[1].
Piąty Toruk Makto[]
Piątym jeźdźcem Ostatniego Cienia był nieznany z imienia prapradziadek Neytiri. Zjednoczył klany podczas wydarzenia zwanego Okresem Wielkiego Smutku, nie wiadomo jednak, na czym polegało ówczesne zagrożenie.
Able Ryder[]
| Uwaga: Treści niekanoniczne. Informacje przedstawione w tej sekcji pochodzą ze źródła, które zostało w ostatnim czasie potwierdzone jako niekanoniczne dla uniwersum Avatara (źródło). |
W 2152 roku, człowiek w postaci swojego avatara, Able Ryder, oswoił leonopteriksa, po czym dosiadł go na krótką chwilę, aby dostać się do Studni Dusz w rejonie Tantalus i uchronić ją przed bombardowaniem ze strony ZPZ pod dowództwem Karla Falco. Gdy Able Ryder dostał się już pod święte drzewo, to wyemitowało pewien rodzaj energii, która wystrzeliła w górę i zniszczyła Smoka z Falco na pokładzie[2]. Między innymi za sprawą tego wyczynu, Na'vi wierzyli, że Able Ryder został wybrany przez Eywę, i określali go mianem Pierwszego Głosu. Able Ryder nie jest wliczany do pocztu Jeźdźców Ostatniego Cienia[3].
Szósty Toruk Makto[]
Szósty Toruk Makto, Jake Sully.
W 2154 roku na Pandorę z Ziemi przybyła kolejna grupa ludzi, z których część stanowili naukowcy i operatorzy avatarów. Wśród nich był również Jake Sully, który przejął kontrakt po swoim zmarłym bracie, choć sam nie miał żadnego przygotowania do uczestnictwa w programie Avatar. Podczas jednego z pierwszych dni spędzonych w nowym ciele, Jake zgubił się w lesie i został zauważony przez tubylca, Neytiri, która chciała go zabić, ponieważ "chodzący we śnie" uważani byli za wrogów. Wówczas Eywa dała jej sygnał, aby tego nie robiła; z nieznanego jej powodu Jake został wybrany przez boginię Na'vi.
Wydarzenia te miały miejsce podczas kolejnego Okresu Wielkiego Smutku, konfliktu Na'vi z ZPZ, który coraz śmielej podporządkowywał sobie kolejne ziemie Pandory, wydobywał surowce na ogromną skalę, a nawet posunął się do agresji wobec Na'vi, w tym do mordowania wojowników broniących swojej ziemi. Jake nie został więc ciepło przyjęty przez Omaticaya, do których domu zaprowadziła go Neytiri. Choć wszyscy traktowali przybysza z pogardą, a wręcz nienawiścią, zaufali wyborowi Eywy i pozwolili mu zostać; co więcej, Tsahìk Mo'at zadecydowała, że Jake będzie uczył się ich zwyczajów.
Jake całkowicie poświęcił się treningowi i wkrótce stał się łowcą. Podczas ostatniej próby poprzedzającej mianowanie go na pełnoprawnego członka klanu, Uniltaron, Jake w swoich halucynacyjnych wizjach ujrzał swoje "duchowe zwierzę", którym okazał się leonopteriks wielki, a także jego cień przesuwający się po wypalonej, zniszczonej ziemi[4]. Nie podzielił się z nikim tą wizją, choć już było jasne, jakie przeznaczenie czeka Jake'a.
Podczas gdy Jake coraz bardziej angażował się w nowe życie, ZPZ posuwało się coraz dalej, i prawdopodobnie dla prowokacji zniszczyli Drzewo Głosów. Wkrótce Jake przyznał się swojej nowej rodzinie, że został przysłany, aby w stosownym czasie przekazać wiadomość o planowanym zniszczeniu Drzewa-Domu. Uznano go za zdrajcę i wygnano, tymczasem Drzewo-Dom zostało zniszczone, a defensywa Na'vi okazała się nieefektywna.
Wyrzutek, zdrajca, obcy. Byłem w miejscu, którego oko nie widzi. Byłem wojownikiem marzącym o pokoju. By znów stanąć przed nimi, musiałem wznieść się na zupełnie nowy poziom. Czasem jeden szalony krok zmienia całe życie.– Jake Sully, Avatar
Jake podejmuje próbę oswojenia leonopteriksa.
Jake, który nagle stracił wszystko, co stało się dla niego najważniejsze, a ponadto był zdeterminowany powstrzymać ZPZ, postanowił sam odnaleźć leonopteriksa i dosiąść go, po czym ujawnić się Omaticaya, aby ci zaczęli go szanować i słuchać. Na grzbiecie swojej zmory zaczaił się na Toruka od góry, po czym zeskoczył i wylądował na jego grzbiecie. Szybko nawiązał tsaheylu i udał się prosto pod Drzewo Dusz, nowy dom Omaticaya. Tam wybłagał pomoc dla rannej Grace Augustine, a gdy zmarła, Jake, jeszcze bardziej zdesperowany, przemówił do ludu, aby udali się za nim i zjednoczyli klany Na'vi w celu stawienia czoła Ludziom Nieba i pokonać ich raz na zawsze. Nawet Tsu'tey, Olo'eyktan, który od samego początku nienawidził Jake'a, zupełnie zmienił do niego nastawienie, odkąd ten objawił się jako Toruk Makto. Zaczął go szanować, a nawet oddał dowództwo podczas zbliżającej się wojny.
Jake jako Toruk Makto na czele armii Na'vi.
Jako Toruk Makto, Jake Sully zgromadził 15 klanów, w tym ok. 2000 jeźdźców Na'vi. Następnego dnia, otrzymawszy od Maxa Patela informację o dokładnej godzinie ataku ZPZ na Drzewo Dusz, Jake wyruszył na konfrontację z powietrznymi siłami ZPZ, prowadząc grupę Ikran Makto, podczas gdy w walkach naziemnych uczestniczyli jeźdźcy mrocznych koni. Leonopteriks wielki okazał się dość silny, aby strącić z powietrza AT-99 Skorpiony, zaś sam Jake korzystał z karabinu, unieszkodliwiając latające maszyny poprzez zabicie ich pilotów. Jake utrzymywał również łączność z pozostałymi dowódcami i uczestnikami wojny, m.in. z Tsu'tey'em, Trudy Chacon oraz Neytiri, wydając im rozkazy i pytając o przebieg walk. Jake również zeskakiwał z grzbietu leonopteriksa, aby zastrzelić operatorów karabinów na pokładzie Walkirii oraz żeby uszkodzić jego silniki, dzięki czemu maszyna nie doleciała do Drzewa Dusz, tylko spadła na ziemię i eksplodowała za sprawą ładunków, które miały zniszczyć święte drzewo. Tym samym zostało ono ocalone. Jake po raz ostatni dosiadł leonopteriksa, aby nadlecieć nad Smoka C-21 i również zniszczyć jego silniki. Wojna skończyła się naziemną walką między Milesem Quaritchem, dowódcą sił ZPZ, a Jake'em i Neytiri, którzy ostatecznie pokonali Quaritcha. Tym samym wojna zakończyła się zwycięstwem Na'vi.
Leonopteriks odlatuje po zakończonej wojnie z ZPZ.
Czas Wielkiego Smutku dobiegł końca. Toruk Makto nie był już potrzebny.– Jake Sully, Avatar
Po zakończonej wojnie, większość ludzi została zmuszona do opuszczenia Pandory i powrotu na Ziemię. Jake Sully pozwolił pozostać tylko nielicznym ludziom i avatarom, którzy w konflikcie stanęli po stronie tubylców. Wśród Na'vi w końcu nastał pokój. Jake, uznawszy, że "Toruk Makto nie jest już potrzebny", odesłał Toruka z powrotem na wolność.
Nieudane próby[]
Ralu, który podróżował wraz z Entu, także podjął próbę ujeżdżania Toruka – podczas całej wyprawy chłopcy byli pewni, że ten zaszczyt pisany jest właśnie Ralu, jako że zapowiadał się na wspaniałego wojownika, a Entu nie poradził sobie z własnym rytuałem inicjacyjnym. Ralu został jednak ranny i przekazał to zadanie Entu[5].
Seyvaro opowiedział Nokowi pewną zasłyszaną przez siebie legendę o Na'vi, który postanowił wychować swojego własnego leonopteriksa. Wbrew życzeniom swojego ojca, wymknął się w góry, aby ukraść jajo zwierzęcia. Spędził wiele dni na wspinaczce i poszukiwaniach, zdobywając po drodze przyjaciół i wrogów, po czym w końcu znalazł gniazdo i ostrożnie wykradł z niego jajo. Leonopteriks odkrył kradzież, zanurkował z gór i pożarł chłopaka, po czym odzyskał swoje jajo[6].
Występowanie[]
Zobacz też[]
Przypisy[]
- ↑ Toruk – Pierwszy lot
- ↑ Avatar: The Game
- ↑ Ponieważ gra nie jest uznawana za kanon, jej twórcy nie chcieli i nie mogli tak silnie ingerować w kanoniczną historię uniwersum, co na pewno by uczynili, wprowadzając do historii kolejnego Toruk Makto. Oprócz tego, Able Ryder nie zawiązał z leonopteriksem więzi tsaheylu, jednak w całej grze zarówno Na'vi, jak i avatary nigdy nie łączą swoich warkoczy z wierzchowcami (wśród których, oprócz leonopteriksa, znajdują się zmory górskie oraz mroczne konie), co prawdopodobnie wynika z uproszczenia fizyki gry. W końcu, oswojenie leonopteriksa przez gracza jest opcjonalne i wynika z wyboru strony Na'vi w grze.
- ↑ Oryginalny scenariusz Avatara
- ↑ Toruk – Pierwszy lot
- ↑ Avatar: The Game NDS